Święta Edyta Stein

Z Christophem Betschartem OCD z Uniwersytetu we Frybyrgu, dyrektorem Instytutu Jana od Krzyża w Tuluzie, rozmawia Joanna Szubstarska.


Pragnienie dowiedzenia się czegoś więcej na temat życia duchowego człowieka wpłynęło na wybór kierunku studiów przez Edytę Stein. Husserl i Ranke stali się jej mistrzami duchowymi. Jak rozwijało się u niej pragnienie dotarcia do prawdy? Pragnienie to jest właściwe dla całego świata?

Poszukiwania Edyty Stein skoncentrowane były wokół jej zainteresowania osobą ludzką. We Wrocławiu, gdzie studiowała, można było zgłębiać różne dyscypliny dotyczące osoby ludzkiej: historię, literaturę, psychologię, filozofię. W Getyndze (miasto w Niemczech) kontynuowała te poszukiwania poprzez swoją pracę doktorską na temat empatii, w której poruszyła także zagadnienie empatii w relacjach między Bogiem a człowiekiem. W liście do Romana Ingardena na początku 1917 napisała: „Niemożliwe jest zawrzeć naukę o osobie bez poruszenia kwestii Boga”. Autentyczność poszukiwania przez nią prawdy pozwoliła jej – dzięki łasce – przenikać do wnętrza siebie. Ta postawa otwartości na duchowy wymiar ludzkiego życia jest w zasadzie właściwa każdemu człowiekowi. Edyta Stein daje swoimi poszukiwaniami świadectwo tego, że człowiek nie może sforsować drzwi wiary bez Boga.

Edyta Stein jest wielką postacią zakonu karmelitańskiego. Jakie jej zalety mogą szczególnie naśladować osoby konsekrowane?

Wydaje mi się, że jej skłonność do karmelu, bardziej nawet niż do zakonu benedyktyńskiego czy dominikańskiego, związana jest z odkryciem cichej modlitwy, relacji przyjacielskiej między Bogiem i człowiekiem, jaką opisała Teresa z Avila w księdze swego życia, a która była decydującą dla nawrócenia Edyty Stein. Edyta Stein, w karmelu siostra Teresa Benedykta od Krzyża, zaprasza osoby konsekrowane do tej zażyłości z Panem. Sądzę, że jej postawa może również pomóc i zachęcić do pogłębiania życia modlitewnego poprzez studia filozoficzne i teologiczne.

Jako Żydówka pisała: „Pod krzyżem odkryłam przeznaczenie narodu wybranego przez Boga”. Jakie jest jej doświadczenie krzyża Chrystusa w życiu?

Doświadczeniem krzyża dla Edyty Stein było najpierw doświadczenie światła. Po śmierci Adolfa Reinacha, składając wizytę wdowie po nim, wyczuła w niej zapewne ból, ale jeszcze więcej siły, która pochodzi z krzyża Chrystusa. To pierwsze doświadczenie zostawiło u Edyty Stein głębokie ślady w postrzeganiu krzyża. Jest on źródłem światła, siłą i zbawieniem. To krzyż, który jest najpierw narzędziem śmierci, zmienia się w narzędzie zwycięstwa i życia. Nosić swój krzyż oznacza zjednoczyć się z Chrystusem i uczestniczyć także w Jego zmartwychwstaniu. Krzyż nie jest nigdy sam w sobie końcem, ale jest drogą ku życiu i światłu zmartwychwstania.

Św. Teresa Benedykta od Krzyża jest patronką Europy. W jaki sposób zrealizować jej przesłanie tolerancji i otwartości między narodami?

Św. Teresa Benedykta od Krzyża jest współpatronką Europy (razem z Katarzyną ze Sieny i Brygidą Szwedzką). Papież Jan Paweł II zwrócił uwagę na fakt, że Św. Teresa Benedykta od Krzyża – w przeciwieństwie do Katarzyny i Brygidy – jest z pochodzenia przedstawicielką innej religii i wobec tego otrzymała misję dialogu między różnymi kulturami i religiami obecnymi w Europie. Jej zdolność do dialogu i otwartość są bez wątpienia także owocem jej pracy jako filozofa, która wymaga przecież umieszczenia w nawiasie podziałów, aby można było skupić się na samym człowieku. Szacunek dla godności osoby ludzkiej pozwala na tolerancję, otwartość i dialog między narodami, kulturami i religiami.

redakcja, Autorzy tekstów, Teksty polecane