Szanować wszystkie istoty ludzkie, zwłaszcza te najsłabsze
Nauka ma zawsze służyć człowiekowi, szanować wszystkie istoty ludzkie, szczególnie te najsłabsze, a biotechnologii nigdy nie wolno wykorzystywać przeciw godności osoby. Przypomniał o tym papież Franciszek w przemówieniu do członków Włoskiego Krajowego Komitetu ds. Bioetyki, których przyjął 28 stycznia na audiencji w watykańskim Pałacu Apostolskim.
zdjęcie: polishdocs.pl
2016-01-28
Witając swych gości papież wyraził uznanie Kościoła dla tej instytucji, którą ponad 25 lat temu powołano do życia przy Prezydium Rady Ministrów Włoch. Podkreślił, że powszechnie znana jest wielka wrażliwość Kościoła na sprawy etyczne, mniej natomiast wiadomo o tym, że nie dąży on do zajęcia uprzywilejowanego miejsca na tym polu. Co więcej, jest zadowolony, gdy sumienie obywatelskie na różnych szczeblach jest w stanie rozeznać i działać na gruncie wolnego i otwartego rozsądku oraz wartości, tworzących osobę i społeczeństwo – zaznaczył Ojciec Święty.
Wyjaśnił, że tego rodzaju odpowiedzialna dojrzałość obywatelska „oznacza, że ziarno Ewangelii, objawione i powierzone Kościołowi, przyniosło owoce, doprowadzając do wspierania szukania tego, co prawdziwe i dobre w złożonych zagadnieniach ludzkich i etycznych”. Chodzi w istocie o to, aby służyć człowiekowi, wszystkim mężczyznom i kobietom, zwracając szczególną uwagę na najsłabszych i najbardziej poszkodowanych, aby usłyszeć ich głos, jeśli albo jeszcze albo już ich nie słychać.
„Na tej płaszczyźnie wspólnoty kościelna i obywatelska spotykają się i są wezwane do współpracy, stosownie do właściwych im różnych kompetencji” – podkreślił gospodarz spotkania.
Zwrócił następnie uwagę, że nauka musi szanować istoty ludzkie, zwłaszcza te najsłabsze i nigdy nie może stać nad człowiekiem. Dodał, że zarodków ludzkich nigdy nie wolno uważać za materiał do odrzucenia.
Franciszek stwierdził z uznaniem, że Komitet „wielokrotnie zajmował się poszanowaniem całości bytu ludzkiego i troską o zdrowie od chwili poczęcia aż po naturalną śmierć, rozważając osobę w jej wyjątkowości”. Podkreślił, że ta zasada etyczna „jest fundamentalna także w tym, co dotyczy zastosowania w praktyce osiągnięć biotechnologicznych, których nie można wykorzystywać w sposób raniący godność ludzką ani tym bardziej nie wolno kierować się przy tym wyłącznie względami przemysłowymi i handlowymi”.
Papież przypomniał, że „bioetyka narodziła się po to, aby zajmować się, podejmując wysiłek krytyczny, racjami i uwarunkowaniami, stawianymi przez godność osoby równolegle do rozwoju nauk i technologii biologicznych i medycznych”. Ich coraz szybszy rozwój grozi zanikiem punktu odniesienia innego niż użyteczność i korzyść – przestrzegł mówca. Zaapelował, aby nigdy nie zabrakło podkreślania tego, jak bardzo zobowiązująca jest „praca nad poszukiwaniem prawdy etycznej w warunkach relatywizmu i małego zaufania w zdolności umysłu ludzkiego”.
„Jesteście świadomi, że takie badania złożonych problemów etycznych nie są łatwe i nie zawsze udaje się szybko osiągnąć harmonijne rozwiązanie, które zawsze wymaga pokory i realizmu i nie boi się zderzenia z różnymi stanowiskami, a w końcu świadectwo dane prawdzie przyczynia się do dojrzałości sumienia obywatelskiego” – oświadczył papież.
Zachęcił następnie swych słuchaczy do pracy szczególnie w trzech dziedzinach. Chodzi najpierw o interdyscyplinarną analizę przyczyn niszczenia środowiska naturalnego i w tym kontekście życzył, aby Komitet mógł wytyczyć obszary, na których nauki biologiczne pobudzałyby działania obserwacyjne, zapobiegawcze i troskę o środowisko. Wskazane jest podejmowanie teorii bio- i antropocentrycznych w poszukiwaniu takich dróg, które uznają centralne miejsce człowieka, szanując przy tym inne istoty żywe i całe środowisko. Jest to potrzebne również po to, aby pomóc określić nienaruszalne warunki ochrony przyszłych pokoleń.
Drugi temat to troska o niepełnosprawnych i zepchniętych na margines najsłabszych w społeczeństwie nastawionym na rywalizację i przyspieszony postęp. Należy przeciwstawić się kulturze odrzucenia, mającej dziś wiele twarzy, np. uważanie zarodków za materiał, który można wyrzucić, chodzi też o osoby chore i starsze, bliskie śmierci.
I wreszcie Ojciec Święty wezwał do podejmowania coraz większych wysiłków na szczeblu międzynarodowym w kontekście możliwego i pożądanego, choć jeszcze nie całościowego uzgadniania standardów i zasad działań biologicznych i lekarskich, które potrafiłyby uszanować podstawowe wartości i prawa.
Na zakończenie Franciszek podziękował swym gościom za wizytę i za „chwilę refleksji i spotkania” oraz udzielił im błogosławieństwa apostolskiego.
