Na jaką pomoc państwa mogą liczyć rodzice po urodzeniu się dziecka niepełnosprawnego?
Rodzice nowo narodzonego dziecka nie pozostają sami, ale mogą liczyć na konkretną pomoc. Jest ona znacznie większa, gdy rodzi się dziecko poważnie chore – zwracają uwagę Antoni Szymański i Daniel Zydek, którzy opracowali zestawienie świadczeń przysługujących rodzicom czy opiekunom dziecka, także z niepełnosprawnością.
zdjęcie: pixabay.com
2020-10-26
Dobrze jest wiedzieć, na co można liczyć, gdyż często zależy to od prawidłowo złożonego wniosku – podkreślają Antoni Szymański i Daniel Zydek, którzy dla Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia i Rodziny przygotowali zestawienie świadczeń na rzecz rodziców i opiekunów dzieci, także z niepełnosprawnością. Lista odzwierciedla stan prawny na 10. października 2020 r.
Rodzicom lub opiekunom prawnym czy faktycznym przysługuje jednorazowe wsparcie w wysokości 1.000 zł. Tzw. „becikowe” uzależnione jest od kryterium dochodowego (1.922 zł netto na osobę w rodzinie), a matka zobowiązana jest do korzystania z opieki lekarza ginekologa (nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu).
Rodzice dziecka mogą także skorzystać z urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego. Urlop macierzyński trwa 20 tygodni (z sześciu może skorzystać ojciec dziecka), a rodzicielski – 32 tygodnie i może z niego skorzystać zarówno matka, jak i ojciec; każdy z rodziców może też wykorzystać jego część. Do urlopu przypisany jest także zasiłek macierzyński, którego wysokość wyliczana jest na podstawie średniego miesięcznego wynagrodzenia w ciągu ostatniego roku przed przejściem na urlop macierzyński.
Mamom (w niektórych przypadkach także ojcom i opiekunom prawnym), które nie mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego (dotyczy m.in. kobiet bezrobotnych, pracujących na umowę o dzieło czy studentek) przysługuje roczne świadczenie rodzicielskie w wysokości 1.000 zł.
Po powrocie do pracy, karmiącej matce przysługują przerwy na karmienie dziecka piersią. Mama bądź tata w każdym roku kalendarzowym, mogą także skorzystać z opieki nad dzieckiem (2 dni albo 16 godzin), aż do ukończenia przez dziecko 14 lat.
Program „Rodzina 500+” gwarantuje 500 zł miesięcznie na każde dziecko w rodzinie do ukończenia 18. roku życia, bez względu na dochód rodziny. A w ramach programu „Dobry Start” każde dziecko w wieku szkolnym może otrzymać 300 zł jednorazowego wsparcia.
W rocznym zeznaniu podatkowym można także uwzględnić ulgę prorodzinną przyznawaną na każde dziecko, które nie ukończyło 18 lub 25 lat.
Rodziny w trudnej sytuacji finansowej mają prawo do „zasiłku rodzinnego” (obowiązuje kryterium dochodowe – 674 zł miesięcznie na osobę w rodzinie, lub 764 zł w przypadku dziecka z niepełnosprawnością) w wysokości 95 zł, 124 zł lub 135 zł miesięcznie w zależności od wieku dziecka. Osoby, którym przyznano prawo do zasiłku rodzinnego, mogą ubiegać się także o dodatki do zasiłku rodzinnego (np.: dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej – 95 zł miesięcznie na trzecie i każde kolejne dziecko; dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego – 90 zł lub 110 zł miesięcznie; dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania – 113 zł lub 69 zł miesięcznie).
Od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje ustawa o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, zgodnie z którą z tytułu urodzenia się żywego dziecka z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu, przysługuje prawo do jednorazowego świadczenia w wysokości 4000 zł.
Do osób niepełnosprawnych (także do niepełnosprawnego dziecka) adresowany jest zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 215,84 zł miesięcznie bez względu na osiągany dochód. Świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 1830 zł miesięcznie jest kierowane do rodziców opiekujących się niepełnosprawnym dzieckiem.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaci składki na ubezpieczenia społeczne (ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe) oraz ubezpieczenie zdrowotne za nianię zatrudnioną przez rodziców dziecka na podstawie umowy uaktywniającej (dla dziecka od 20 tygodnia do 3 roku życia).
W przypadku bezskuteczności egzekucji zasądzonych na dzieci alimentów, fundusz alimentacyjny gwarantuje świadczenie w wysokości bieżąco zasądzonych alimentów, ale nie wyższej niż 500 zł miesięcznie.
Warto pamiętać także o Karcie Dużej Rodziny, czyli systemie zniżek i dodatkowych uprawnień dla rodzin posiadających troje i więcej dzieci zarówno w instytucjach publicznych, jak i w firmach prywatnych. Posiadacze KDR mają możliwość tańszego korzystania z oferty podmiotów m.in. z branży spożywczej, paliwowej, bankowej czy rekreacyjnej.
Należy dodać, że kobieta w okresie ciąży (posiadająca obywatelstwo polskie oraz zamieszkująca na terenie Rzeczpospolitej Polskiej), ma prawo do bezpłatnej opieki lekarskiej.
Szczegóły dotyczące warunków poszczególnych uprawnień czy świadczeń, a także linki do stron rządowych czy ZUS, z których można pobrać odpowiednie wnioski znajdują się w opracowaniu opublikowanym na stronach Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia i Rodziny: www.jedenznas.pl/pomoc-po-urodzeniu/.
