O dziękczynieniu i lamentacji
Z Księgi Psalmów. Pamięć Bożej opieki w przeszłości ma być naszą otuchą w niełatwej teraźniejszości. Proszę o otwarcie Pisma Świętego na Psalmie 40.
zdjęcie: CANSTOCKPHOTO.PL
2015-05-02
Psalm 40 łączy w sobie dziękczynienie (wersy 2-11) i lamentację (wersy 12-18). W Psałterzu to nietypowy układ. Najczęściej bowiem psalmista najpierw kieruje do Boga swoją lamentację, a dopiero później dziękczynienie za otrzymaną otuchę i pomoc. W tej pieśni jest odwrotnie. Jednak nie przypadkowo, gdyż w życiu bywa i tak, że po chwilach radosnych przychodzą trudne.
W wersach 2-4 psalmista opowiada o wsparciu udzielonym mu przez Boga. Znajdował się w niebezpiecznej sytuacji, która zagrażała jego życiu. Nie potrafimy bliżej określić, do czego nawiązywał orant. Prawdopodobnie mogła to być choroba. Zagrożenie życia było jednak realne, na co wskazują zastosowane obrazy, albowiem w języku Biblii „dół zagłady” i „grząskie bagno” (wers 3ab), to metafory świata zmarłych (zob. Ps 69, 3.15). Bóg usłyszał wołanie oranta (wers 2) i wyciągnął go z „bagnistego” niebezpieczeństwa, stawiając na skale i umacniając jego kroki w dalszym życiu (wers 3cd). Oprócz łaski wyratowania z zagrożenia, orant otrzymał również „pieśń nową” (wers 4). Wychwala on Boga tym, co od Niego otrzymał (zob. także Ps 33, 3; Ps 144, 9). Pieśń ta mogła być zarówno hymnem uwielbiającym Boga, jak i formą pouczenia dla tych, którzy się jej przysłuchiwali.
Wersy 5-6 są przykładem dziękczynienia zawierającego równocześnie pouczenie. Psalmista wychwalając Boga za otrzymane dobra, których nawet zliczyć nie może, jednocześnie przestrzega, aby nie zwracać się ku ludziom, którzy wybierają drogę nieprawą (np. kult bożków). Tym, który prawdziwie wyzwala jest zawsze Bóg.
Centralną część Psalmu (wersy 7-11) stanowi wykładnia o wyższości posłuszeństwa Bogu nad ofiarami Jemu składanymi. Nauka ta nie jest czymś nowym (zob. 1 Sm 15, 22; Ps 50, 8-15). W pieśni tej zajmuje ona miejsce kluczowe. Psalmista nie odrzuca kultu i praktyki Kapłańskiej, lecz wzywa do wierności Bogu nie tylko przez zewnętrzne praktyki, ale również przez posłuszeństwo Jemu, urzeczywistnione w codziennym życiu.
Nawiązanie do „otwarcia uszu” (wers 7) jest aluzją do obrzędu przebicia ucha niewolnikowi, który dysponując możliwością otrzymania wolności, dobrowolnie decyduje się na zawsze pozostać niewolnikiem swojego dotychczasowego pana (zob. Wj 21, 5-6; Pwt 15, 16-17). Psalmista podjął już taką decyzję – na zawsze chce być z Bogiem, swoim Panem. Chce być także Jego heroldem oraz świadkiem w wielkim zgromadzeniu i obwieszczać Jego sprawiedliwość i dobroć (wersy 8-11). Słowa tej części Psalmu (wersy 7-9) zostały odniesione do misji Jezusa Chrystusa (zob. Hbr 10, 5-10). Wersy 12-13 zmieniają koloryt Psalmu, który z dziękczynienia powoli przechodzi w lamentację. Z przeszłości orant powraca do teraźniejszości. Ponownie coś niedobrego dzieje się w jego życiu. Jest świadom swoich nieprawości, które zaowocowały jego obecną sytuacją (zob. przeciwieństwo wersów 6 i 13).
Psalmista kieruje prośbę do Boga. Najpierw błaga o uwolnienie od osób, które nastają na jego życie i szydzą z niego (wersy 14-16), a następnie prosi o radość dla wszystkich, którzy chcą być przy Bogu (wers 17). W zagrożeniu nie tylko myśli o sobie. Pragnie szczęścia wszystkich wyznawców Jahwe, a zarazem jeszcze większej chwały dla Boga.
Ostatni wers naszej pieśni zawiera wyznanie ufności. Psalmista wie kim jest („ubogi i nędzny”), a równocześnie jest głęboko przekonany, że nawet taki człowiek jak on może liczyć na Bożą pomoc. Wręcz przynagla Boga do działania („Boże mój, nie zwlekaj!”). Głęboka wiara na to pozwala.
Psalm 40 uczy realizmu. Nie zawsze w życiu jest tylko dobrze. Po przeżyciu szczególnej bliskości i pomocy Boga, mogą przyjść i trudne doświadczenia. Trzeba wtedy pamiętać, że jak Bóg był przy nas, kiedy wszystko było dobrze, tak jest i teraz, gdy nie wszystko jest tak, jak byśmy chcieli, aby było. Pamięć Bożej opieki w przeszłości (pierwsza część Psalmu) ma być naszą otuchą w niełatwej teraźniejszości (druga część Psalmu). Czasem tylko tyle pozostaje, ale to wystarcza, aby nie zwątpić.
Zobacz całą zawartość numeru ►
