W ukryciu przed sobą
Bardzo łatwo uczynić z czegoś pozornie dobrego okazję do tego, by zareklamować swoją osobę i móc pokazać się przed innymi, a może też samemu poczuć się nieco lepiej. Ciekawe ilu spośród wolontariuszy i dobroczyńców podejmuje różne wyzwania ze względu na innych, a ilu po to, by czymś zająć swoje życie.
2017-03-01
I Rok czytań
Mt 6,1-6.16-18
W Świątyni Jerozolimskiej, w starożytnym Izraelu, znajdowało się mnóstwo skarbon, do których można było składać jałmużnę, głównie na utrzymanie tego świętego dla Żydów miejsca. Większość z nich była wykonana z metalu i miała kształt długiego rogu. Wrzucona moneta opadając w dół brzęczała i każdy wokół słyszał, że właśnie została wrzucona ofiara. Modlitwa faryzeuszów też miała charakterystyczny wyraz. Nawet w zapisie Prawa widniał przepis zachęcający do przywiązywania sobie filakterii, to znaczy niewielkich kawałków płótna z wypisanymi wersetami Pisma Świętego. Umieszczano je na rękach lub czole, by przechodnie widzieli, że dana osoba jest przywiązana do Słowa Bożego. Chętnie modlono się publicznie, w ruchliwych miejscach, bijąc czołem głębokie skłony, by inni dostrzegli pobożność modlącego się. Do dzisiaj pozostał zwyczaj głębokiego kłaniania się przed Ścianą Płaczu w Jerozolimie, która jest jedynym śladem zburzonej przez Rzymian w 70 r. Świątyni. Również post, w kulturze Wschodu, był ważną praktyką religijną. Także współcześnie Semici często poszczą (chyba najdonioślejszy tego wyraz mamy w postaci muzułmańskiego ramadanu, czyli miesiąca poświęconego na umartwianie się). Kiedy gorliwi Hebrajczycy podejmowali post, dawali temu wyraz poprzez przybranie złego nastroju, posępnego wyglądu, by każdy mógł zobaczyć podjętą pokutę.
Chrystus bardzo mocno krytykuje tego rodzaju postawy, bo sami widzimy, nie wnikając nawet w to, co odczuwa i co myśli osoba podejmująca je, że w dużej mierze miały one na celu promocję samych siebie. Pokazanie przed światem jakim jest się wspaniałomyślnym i zdolnym do poświęceń. Tymczasem Jezus zachęca, by wszystkie tego rodzaju uczynki podejmowane były przede wszystkim w duchu. Dopiero wtedy stają się wartościowe, gdyż Bóg dostrzega wnętrze człowieka, jego chęci, nastawienie i szczerą intencję. Współcześnie niewiele się zmieniło, mamy całą plagę ludzi, którzy promują samych siebie poprzez działania charytatywne, różnego rodzaju akcje, czy podejmowanie uczynków pokutnych. Nie trzeba tłumaczyć, że w ten sposób upodabniają się do faryzeuszów z czasów Chrystusa i zatracają to, co mogliby zyskać poprzez szczere oddanie swoich sił i dóbr dla Boga oraz biednych.
W poruszonych kwestiach pojawia się jeszcze jeden, o wiele głębszy i pewnie trudniejszy do rozwikłania problem. Nawet jeśli ktoś podejmuje czyny, o których dzisiaj mówimy, ale nie ze względu na chęć wypromowania swojej osoby, pokazania się światu i zareklamowania przed innymi, to może robić to dla własnego komfortu psychicznego. Każdy chce czuć się dowartościowany i jeśli nie może tego poczucia uzyskać z zewnątrz, zaczyna drążyć swoje własne wnętrze i zastanawiać się w czym się spełnił i zrealizował. Nie ma w tym nic złego, do momentu przekroczenia bariery egoizmu i samouwielbienia. Szukanie swoich zalet i mądre wykorzystywanie ich są potrzebne, ale jednocześnie trzeba umiejętnie oddzielać je od pychy, która pragnie zastąpić zdrowe poczucie własnej wartości. Niech nie wie lewa twoja ręka, co czyni prawa (Mt 6,3). Te słowa Jezusa mówią, żeby nie tylko nie chwalić się przed innymi tym, co dobrego czynimy, ale pozostawać zdystansowanym w tej kwestii nawet wobec siebie. Inaczej mówiąc, nie można spełniać dobrych uczynków, po to by samemu poczuć się lepiej i pomyśleć, że jest się kimś wyjątkowym, zdolnym do ofiary i poświęcenia. Takie podejście byłoby zwyczajnym, choć nie ujawnionym, wykorzystywaniem potrzebujących. Każdy czyn ma mieć wartość przede wszystkim dla Boga i dla bliźniego, któremu jest udzielany. Nie dla publiki i nawet nie dla samych siebie. Na tym właśnie polega różnica pomiędzy głęboką wiarą, a technikami autopromocyjnymi.
