O wychwalaniu i zaufaniu
Z Księgi Psalmów. Potężny Bóg jest blisko swych stworzeń. Proszę o otwarcie Pisma świętego na Psalmie 138.
zdjęcie: CANSTOCKPHOTO.PL
2018-09-07
Natchniony autor w słowach Psalmu 138 zawarł to, co aktualnie przeżywał – potrzebę wychwalania Boga. Prawdopodobnie zrodziła się ona z przeżycia osobistych zmagań i zagrożeń (wers 7). Utwór ten nie jest chwilowym uniesieniem ducha czy wyrazem dobrego nastroju oranta. To świadectwo człowieka, który zaufał Bogu, a zaufanie to oparł nie na przekonaniu, ale na doświadczeniu. Psalmista zna realia codzienności i trudności, które ona ze sobą niesie. Rzeczywistość ta nie pozbawia go jednak prostoty i ufności wobec swojego Boga, co dostrzegalne jest w budowie tego Psalmu. Pierwsza jego strofa (wersy 1-3) zawiera wychwalanie Boga oraz uzasadnienie tej postawy. Strofa druga (wersy 4-6) odsłania oczekiwanie i refleksję, a strofa trzecia (wersy 7-8) wyraża zaufanie i prośbę.
Psalmista chce wychwalać Boga. Całym swoim sercem pragnie wyrazić uwielbienie i dziękczynnie. Nawet bogowie mają uczestniczyć w tym dziękczynnym rycie (wers 1). W hebrajskim terminie ’ĕlōhîm (dosłownie „bogowie”) nie należy doszukiwać się uznania przez psalmistę istnienia innych bogów, którzy wraz z Jahwe tworzyliby panteon bóstw świata, ale sposób myślenia ludzi starożytnego Wschodu. Wychwalając swoje bóstwa, zestawiali je obok innych bóstw, nawet jeśli ich nie czcili lub nawet nie przyjmowali ich istnienia. W ten sposób wyróżniali i wychwalali tego, komu oddawali cześć. Terminem tym Izraelici mogli również określać mieszkańców niebios (aniołów), tworzących dwór Jahwe (zob. np. Iz 6, 1-4; Ez 1, 4-28). Taką interpretację tego słowa zaproponował grecki przekład Starego Testamentu (Septuaginta).
W wersie 2 psalmista określa miejsce, gdzie i jak chce wychwalać Boga – „oddam pokłon w stronę Twego świętego przybytku” (Ps 138, 2). To najważniejsze miejsce w religijno-społecznym życiu oranta i jego rodaków. Dziękując Bogu, zadaje sobie trud pielgrzymki do świątyni jerozolimskiej. Uzasadnia też motywy swojego postępowania – jest wdzięczny za łaskę i wierność Boga; za rozsławienie Imienia Bożego oraz za słowo (obietnicę), które zostało urzeczywistnione. Psalmista jest również wdzięczny za wysłuchanie modlitw, które kierował do Boga oraz za wzmocnienie i dodanie siły jego duszy (wers 3). Jeśli przyjmiemy, że autorem tego utworu jest król Dawid (zob. nagłówek), to nawiązanie do słowa (obietnicy) może stanowić aluzję do zapowiedzi danej królowi (zob. 2 Sm 7, 8-16).Utożsamianiu tego Psalmu z królem Dawidem sprzyja również strofa druga, zwłaszcza jej wersy 4 i 5. Rozkwit królestwa pod panowaniem Dawida, miał przyczynić się do rozsławienia Jahwe pośród innych królów. Natchniony autor, odnosząc się do potęgi Boga, podejmuje również refleksję nad wrażliwością i dobrocią Boga, który „patrzy łaskawie na pokornego, pyszałka zaś dostrzega z daleka” (Ps 138, 6). Majestat nie przeszkadza Stwórcy być blisko swoich stworzeń. Wielkość Boga objawia się także w tym, że jest on z człowiekiem, który w oczach innych ludzi jest kimś małym.
Strofa trzecia (wersy 7-8) odsłania zaufanie psalmisty. To, co już za nim, pozwala mu z ufnością patrzeć na to, co przed nim, nawet jeśli nie rysuje się to pomyślnie (utrapienia i agresja wrogów). Metafora „prawica Boga” (jeden z częstszych motywów w Psałterzu!), to wyraz pomocy i bezpieczeństwa, którymi Bóg obdarowuje człowieka (zob. np. Ps 17, 7; 18, 36; 63, 9).
Psalm kończy się tym samym motywem „łaski”, którym się rozpoczął (wersy 2b i 8b). Tworzy on temat ramowy utworu. To dzięki łasce (dobroci) Boga, psalmista może dziękować i wychwalać Go za dobrodziejstwa, które otrzymał. Przychylność Boga wobec człowieka, pozwala człowiekowi ufnie, ale nie naiwnie patrzeć w przyszłość. Psalm uczy dostrzegać różne formy dobra, które człowiek otrzymuje dzięki łaskawości Boga. Uczy wdzięczności, gdyż ten, kto nie potrafi dziękować, z czasem nikczemnieje. Równocześnie wyostrza roztropność, gdyż utrapienia i działalność różnorakich wrogów będą uaktywniać się w codzienności życia. Wiara i zaufanie nie zabezpieczają przed tego rodzaju doświadczeniami, ale chronią przed zwątpieniem. Nawet jeśli pośród tych zmagań co pewien czas przychodzi człowiekowi wołać z przejęciem do Boga: „nie porzucaj dzieła rąk Twoich!” (Ps 138, 8).
Polecamy Rekolekcje z Biblią: Psalmy – modlitewnik Biblii, które w dniach 27-29 kwietnia br. poprowadzi ks. Janusz Wilk w Domu Rekolekcyjnym Archidiecezji Katowickiej w Kokoszycach. Kontakt: ul. Pałacowa 53, 44-373 Wodzisław Śląski – Kokoszyce tel. 32/456 14 97 lub 519 546 237.
Zobacz całą zawartość numeru ►
