O wsparciu króla dobrym słowem i modlitwą
Z Księgi Psalmów. Bóg jest większy od ziemskich władców. Proszę o otwarcie Pisma świętego na Psalmie 20.
2018-10-31
W starożytnym Izraelu istniał zwyczaj modlitwy za króla, który miał wyruszyć na wyprawę wojenną. W trakcie tej modlitwy składano również ofiary (zob. np. 1 Sm 7, 8-9). Czasem i sam władca czynił to osobiście (zob. wers 4, gdzie psalmista odniósł się do dwóch rodzajów ofiar: spożywczej i mięsnej, która zazwyczaj była spalana. Zobacz także: 1 Sm 13, 9-12; 2 Krn 20, 6-22). Prawdopodobnie podczas sprawowania tych obrzędów śpiewano także ten psalm.
Ze względu na eksponowanie w nim osoby króla, utwór ten przynależy do grupy tzw. „Psalmów królewskich” (Ps 2; 18; 20; 21; 45; 72; 89; 101; 110; 132, 144). Członkowie narodu, nad którym sprawował on władzę, modlili się w jego intencji (wersy 2-6), będąc równocześnie pewni wsparcia, jakiego Bóg udzieli królowi (wersy 7-9). W modlitwie końcowej wszyscy oni przyzywali Bożej opieki dla swojego władcy (wers 10). Możemy przyjąć, że pieśń ta była wykonywana w świątyni jerozolimskiej z podziałem na chóry. Pierwszą część (wersy 2-6) mogli śpiewać kapłani wraz z lewitami, a drugą (wersy 7-9) zebrany lud. Ostatni wers był wykonywany przez wszystkich uczestników liturgii.
Psalm nie zawiera żadnych bezpośrednich informacji dotyczących historycznego kontekstu jego powstania. Z wersu 2 dowiadujemy się jedynie, że król przeżywał „dzień utrapienia”, co mogło wiązać się z niebezpieczeństwem związanym ze zbliżającą się batalią wojenną lub z poważnymi trudnościami powstałymi w samym królestwie. Dalsze wersy (6.8) tej pieśni wskazują raczej na pierwszą możliwość – zagrożenie militarne. Lud jest przy swoim władcy. Wspiera go modlitwą i życzeniami (wersy 3-5). Jego zwycięstwo będzie również ich zwycięstwem, a jego porażka będzie ich porażką (wers 6).
W całym utworze wyróżnia się wers 7. Wypowiedź w nim zawarta została zapisana w pierwszej osobie liczby pojedynczej i stanowi swego rodzaju „proroczą pewność” (zob. np.: Iz 30, 15-18; Za 4, 6). Tak mógł wypowiedzieć się kapłan, który przewodniczył modlitwie w świątyni lub sam psalmista, który był głęboko przekonany o opiece Boga nad królem. W wersie tym monarcha został nazwany „pomazańcem”, co podkreśla jego wybór przez Boga oraz powierzenie mu szczególnej misji (zob.: 1 Sm 16, 1-13; Ps 2, 2; 18, 51).
W kolejnych wersach (8-9) autor wskazał na dwa źródła siły (pewności, bezpieczeństwa) w życiu ludzi jemu współczesnych. Pierwsze z nich opiera się na środkach doczesnych (rydwany, konie), a drugie na zaufaniu Bogu (wers 8). Rydwany i konie symbolizowały potęgę i władzę (zob. np.: Joz 17, 16-18; 1 Sm 13, 5). Wraz z rozwojem swojego państwa zaczęli posługiwać się nimi również Izraelici (zob. 1 Krl 10, 26), ale nie w nich pokładali swoją siłę, lecz w wierności Bogu. Sąsiednie potęgi upadały, a oni wciąż trwali (wers 9), zapisując kolejne karty swojej historii.
Ostatni wers Psalmu scala wszystkie głosy modlącego się chóru. Zwracając się bezpośrednio do Jahwe, proszą Go za swoim królem. Stając przed Bogiem, wspierają człowieka. W modlitwie „wysłuchaj nas” jest również „wysłuchaj go” (tj. króla), czyli „zrealizuj wszystkie jego plany” (wers 5).
Psalm 20 jest modlitwą za króla, ale nie wyrazem kultu jego osoby. To ważne jeśli weźmiemy pod uwagę religijno-kulturowy kontekst powstania tej pieśni. W ościennych krajach obdarzano króla boską czcią. Tymczasem dla narodu wybranego król był pomazańcem Bożym, ale nie bóstwem. Jak każdy człowiek potrzebował dobrego słowa i wspierającej go modlitwy. Psalm 20 jest również świadectwem mądrości i dobroci władcy. Lud, któremu przewodził, wstawiał się za nim u Boga. W ich oczach był człowiekiem, którego pragnęli wspomóc swoją modlitwą. Wyrażała ona ich szacunek i troskę o niego.
W Nowym Testamencie Apostoł Paweł radził: „Polecam więc przede wszystkim, by prośby, modlitwy, wspólne błagania, dziękczynienia odprawiane były za wszystkich ludzi: za królów i za wszystkich sprawujących władzę, abyśmy mogli prowadzić życie ciche i spokojne z całą pobożnością i godnością” (1 Tm 2, 1-2).
Zobacz całą zawartość numeru ►