O Bogu - Królu świata

Psalm 47 otwiera zbiór psalmów o bu­dowie hymnicznej, które wychwalają Boga jako króla (Ps 47; 93; 96; 97; 98; 99). Utwór otrzymał prostą i przejrzystą strukturę: pierwsze wezwanie do wychwa­lania Boga (wers 2); uzasadnienie (wersy 3-6); drugie wezwanie do wychwalania Boga (wers 7); uzasadnienie (wersy 8-10). Psalmista nie podjął się jednak gloryfikacji tajemniczej natury Boga, ale eksponuje Jego oddziaływanie na bieg oraz kształt historii ludzkości i świata.

Na Psalm ten można spojrzeć jak na układ geometryczny, w którym szerokość wyraża uniwersalizm wiary i różnorodność narodów, a wysokość symbolizuje chwałę i panowanie Boga. Ich wspólnym punktem jest Izrael, czyli lud, który Jahwe wybrał na swoje dziedzictwo. Możemy przypuszczać, że utwór był związany z kultem świątyn­nym. Trudno jednak sprecyzować, czy dotyczył on dziękczynienia po którymś ze zwycięstw Izraelitów nad wrogami, czy odnosił się do hołdu składanego Bogu w świątyni jerozolimskiej, którą rozumiano jako „tron Jahwe” (zwłaszcza jej Miejsce Najświętsze). Wspomniani w nagłówku „Synowie Koracha”, którzy byli „śpiewa­kami świątynnymi” (zob. 2 Krn 20, 19) oraz bezpośrednie nazwanie tego utworu „psal­mem”, czyli pieśnią śpiewaną przy akom­paniamencie instrumentu, może sprzyjać jego liturgicznej (świątynnej) interpretacji.

Początek pieśni to wezwanie skierowa­ne do wszystkich narodów, aby włączyły się w hołd składany Bogu. Hołd ten urzeczy­wistnia się za pomocą muzyki: klaskanie w dłonie oraz radosne okrzyki. Oklaski towarzyszyły koronacji króla (zob. 2 Krl 11, 12), wyrażały szacunek (zob. Ps 98, 8) oraz życzliwe powitanie (zob. Iz 55, 12). Były też i są prostą oraz popularną formą muzyczno-taneczną uzewnętrzniania rado­ści i entuzjazmu. Psalmista, aby uzasadnić wezwanie wersu 2, opisuje majestat Tego, któremu pragnie złożyć hołd. Korzysta z terminologii i kultury jemu współczesnej. Wobec Boga stosuje tytuł „wielki Król” (Ps 47, 3). Tak tytułowali siebie najpotężniejsi władcy tamtych czasów. Jahwe przewyższa ich wszystkich, wzbudza postrach. Podpo­rządkowuje sobie ludy i narody, pozwalając Izraelowi nimi władać (wers 4). Natchniony autor w słowach wersu 4 odniósł się do historii swojego narodu i czasów, kiedy jego przodkowie pod wodzą Jozuego zdobyli Ziemię Obiecaną, a pod panowaniem króla Dawida utwierdzili swoją potęgę. Przywołał też starożytny zwyczaj zwycięzców, któ­rzy w geście triumfu kładli swoje stopy na grzbietach lub karkach leżących na ziemi pokonanych przeciwników (zob. Joz 10, 24; Iz 51, 23). Chwała narodu wybranego, który otrzymał imię Jakub, wiąże się nie z własną potęgą, ale z tajemniczą decyzją Boga, który wybrał ten lud na swoje dzie­dzictwo. Wybranie nie oznacza jednak bra­ku trudności i zmagań, czego przykładem jest symboliczna zmiana imienia Jakub na Izrael (zob. Rdz 32, 28-29).

W wersie 6 autor prawdopodob­nie odwołał się do uroczystej ceremonii wprowadzenia Arki Przymierza najpierw do Jerozolimy (zob. 2 Sm 6), a później do wybudowanej w niej świątyni (zob. 1 Krl 8, 1-11). Dla oranta i jego rodaków był to najważniejszy znak obecności Boga pośród nich. W kolejnym wersie psalmista ponow­nie wzywa do wychwalania Boga. Także i to wezwanie jest związane z muzyką. Już nie tylko klaskanie i radosne okrzyki mają odzwierciedlać radość i wdzięczność wobec Jahwe, ale i najpiękniejsza forma muzyczna, jakim jest ludzki śpiew, ma wyrażać uwiel­bienie wobec Boga. Psalmista uzasadnia i to wezwanie. Należy śpiewać Bogu pieśni pochwalne, gdyż On jest królem całej ziemi i władcą wszystkich narodów (wersy 8-9). Boży poeta nie ogranicza się wyłącznie do swojego narodu. Każdy mieszkaniec zie­mi jest zaproszony do „chóru śpiewaków”. Różnorodność narodów i poszczególnych osób znajduje zwornik w Bogu, który swój tron posiada zarówno w niebie (zob. 1 Krl 22, 19; Iz 66, 1), jak i na ziemi (zob. Jr 17, 12).

Kończąc swoją pieśń, psalmista pozo­stawia nam jeszcze jedno przesłanie. Przyj­dzie czas, że błogosławieństwo, jakim Bóg obdarzył Abrahama, stanie się udziałem wszystkich narodów (wers 10; zob. Rdz 12, 2-3; 15, 5; 17, 1-6). Orant żyjąc w swo­jej teraźniejszości, w Bożym natchnieniu spoglądał w przyszłość. Było to spojrzenie przepełnione nadzieją. Psalm 47 to pełna majestatu pieśń o królowaniu Boga. Nie ma większej istoty ponad Boga Jahwe – „wielkiego Króla”. Psalm 47 to także pełen prostoty hymn człowieka, który pragnie wychwalać swojego Boga. Oklaski, okrzy­ki radości i śpiew stają się drogą do tego celu. I wreszcie Psalm 47 to pełne ufności spojrzenie w przyszłość. Wielość narodów i wielobarwność tworzących je ludzi nie są przeszkodą we wspólnym uwielbianiu Boga.

---

Zobacz całą zawartość numeru ►

Autorzy tekstów, Ks. Wilk Janusz, Miesięcznik, Numer archiwalny, 2019nr03, Z cyklu:, Biblijne co nieco, Teksty polecane