Terapia ciała i ducha

Redakcja: – Dlaczego powstał oddział specjalnie dla pacjentów z zaburzeniami psychicznymi po przechorowaniu COVID-19?

Małgorzata Matuszewska (MM): – To pierwszy taki oddział w regionie dla osób, które zmagają się z zaburzeniami psychicznymi po przechorowaniu COVID-19. Powstał on w dużej mierze dzięki prężnym działaniom naszego dyrektora – prof. Joachima Foltysa. Niestety pandemia, która towarzyszy nam już od dwóch lat, odbija się zarówno na naszym zdrowiu fizycznym, jak i psychicznym. Oddział Rehabilitacji Psychiatrycznej po COVID-19 jest odpowiedzią na zapotrzebowanie pacjentów, u których wirus dodatkowo nasilił wcześniej istniejące zaburzenia natury psychicznej.

– Oddział przeznaczony jest dla osób z zaburzeniami psychicznymi, które przechorowały COVID-19 w ostatnich 6 miesiącach. Jakie wymogi formalne trzeba spełnić żeby zostać przyjętym na oddział?

MM: – Należy mieć skierowanie do szpitala psychiatrycznego na oddział rehabilitacji psychiatrycznej po COVID-19, które może wystawić zarówno lekarz psychiatra, jak i neurolog czy nawet lekarz rodzinny. Niezbędne jest także zaświadczenie o przechorowaniu COVID-19, a także badanie obrazowe płuc – TK lub RTG klatki piersiowej, wykonane w trakcie lub po zakończeniu leczenia. Pacjent musi ponadto złożyć oświadczenie, że nie korzystał wcześniej z innej formy rehabilitacji psychiatrycznej po przejściu wirusa, finansowanej przez NFZ. Przy przyjęciu na oddział niezbędne są także aktualne badania krwi – morfologia oraz d-dimery i CRP. Zdajemy sobie sprawę z tego, że zebranie tych dokumentów zajmuje trochę czasu, dlatego zawsze prosimy o wcześniejszy kontakt telefoniczny. To umożliwi nam sprawniejszą organizację. Przez telefon udzielimy także niezbędnych informacji i rozwiejemy wszelkie wątpliwości. Kwalifikacji na oddział dokonuje nasz lekarz psychiatra.

– Z jakimi zaburzeniami psychicznymi zgłaszają się pacjenci?

MM: – Zaburzenia te są przeróżne. Mówimy o lęku, bezsenności, zaburzeniach koncentracji, pamięci, uwagi, czy o depresji. Wiele z tych objawów jest związanych z potocznie nazywaną „mgłą covidową”. Sama izolacja, lockdown, niejednokrotnie wywołują różne zaburzenia psychiczne czy też aktywują i wzmacniają problemy już istniejące.

COVID-19 przyczynił się także do powstania wielu problemów z układem krążenia i układem oddechowym. W oddziale pracuje fizjoterapeuta, który zajmuje się rehabilitacją pacjentów właśnie w tym kierunku. Staramy się do każdego pacjenta podchodzić holistycznie – całościowo.

Aleksandra Krzych (AK): – Na chwilę obecną dostępnych jest relatywnie niewiele wyników badań, które mówiłyby o wpływie COVID-19 na nasz stan psychiczny. Z naszych obserwacji wynika jednak, że wirus w wielu przypadkach uaktywnia, czy nasila, zaburzenia już istniejące. Spotykamy się na przykład z aktywizacją procesów demencyjnych, które bez przejścia choroby prawdopodobnie zaistniałyby później. Trudno przewidzieć, jakie konsekwencje przechorowanie covidu będzie miało u konkretnych osób – skutki dla zdrowia psychicznego są bardzo indywidualne. Nierzadko powikłaniem jest wspomniana już „mgła mózgowa”, polegająca na osłabieniu funkcji mentalnych, takich jak pamięć, zdolność skupienia uwagi, sprawność wydobywania pożądanych słów.

– Czy w oddziale mogą przebywać także pacjenci, którzy cierpią na depresję?

MM: – Jak najbardziej, podczas pandemii wielu ludzi zostało pozbawionych pracy, straciło bliskich, co znalazło odbicie w postaci pogorszenia ich nastroju, aktywności, funkcjonowania w wielu obszarach, jak społecznym czy zawodowym. Należy bowiem pamiętać, że depresja to nie tylko odczuwanie smutku i przygnębienia. O depresji możemy mówić wtedy, gdy poczucie pustki i wszechogarniającego smutku zakłócają normalne funkcjonowanie jednostki. Osoby zmagające się z tą chorobą mają problem z wykonywaniem podstawowych czynności, w tym z nauką, pracą. Często występuje utrata zainteresowania codziennym życiem i obowiązkami, a także brak zrozumienia wśród bliskich.

– Jacy specjaliści pracują w oddziale?

MM: – Nasz zespół terapeutyczny obejmuje psychiatrę, pięciu psychologów, psychoterapeutę, terapeutę zajęciowego, pielęgniarki i fizjoterapeutę.

– Jak długo trwa terapia i z jakich jej form mogą korzystać pacjenci?

MM: – Nasz oddział ma charakter całodobowy. Pobyt trwa od 4 do 8 tygodni. O długości terapii poszczególnych osób decyduje lekarz psychiatra i psycholog. Pacjenci mogą korzystać zarówno z terapii indywidualnej jak i grupowej z psychologiem, terapii zajęciowej, rehabilitacji funkcji poznawczych, psychoedukacji, arteterapii, treningów relaksacyjnych, wytrzymałościowych, koordynacyjnych. Biorą także udział w zajęciach z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia, dotyczących np. eliminacji nałogów i innych czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych, prozdrowotnej modyfikacji stylu życia, a także wspomagania rehabilitacyjnego schorzeń współistniejących, stosowania adekwatnej diety. Chcemy podnieść poziom wiedzy pacjentów dotyczący zdrowia oraz umiejętności dbania o nie. Jeszcze raz podkreślę, że patrzymy na pacjenta holistycznie, stąd wiele zajęć aktywizujących ciało, jak chociażby nordic walking, czy ćwiczenia kondycyjne i oddechowe, pod okiem naszego fizjoterapeuty. Chcemy w jak największym zakresie przywrócić sprawność fizyczną pacjentów.

AK: – Warto zaznaczyć, że do rehabilitacji ruchowej, prowadzonej przez fizjoterapeutę, używany jest nowoczesny sprzęt wykorzystujący środowisko wirtualne pozwalający, poprzez formę gry, na wykonywanie ćwiczeń aktywizujących wiele partii mięśni. Pacjenci z przyjemnością korzystają z takiej formy ruchu.

MM: – Rehabilitacja polega także na wielu ćwiczeniach wspomagających funkcje poznawcze, takie jak pamięć, koncentrację uwagi, myślenie, funkcje językowe czy funkcje wzrokowo-przestrzenne. Stosowane w tym obszarze są wspomniane wcześniej symulatory korzystające ze środowiska wirtualnego (VR). Prowadzone są także ćwiczenia spowolnienia oddechu, oddychania przeponowego i treningi relaksacyjne, mające na celu rozluźnienie grup mięśni odpowiedzialnych za oddychanie, które po COVID-19 pozostają często bardzo obciążone. Pracujemy nad redukcją stresu, napięcia, bólów głowy. Wspomniana już terapia zajęciowa prowadzona jest przez terapeutę zajęciowego. Jest to nie tylko forma rehabilitacji psychicznej i fizycznej, ale również społecznej i zawodowej. Są to bardzo ciekawe, wszechstronne aktywności, gdzie pacjenci mogą rehabilitować się poprzez formę sztuki – składowej arteterapii. Każdy indywidualnie dobiera aktywność, która jest najbardziej adekwatna i motywująca dla naszego pacjenta – można malować, wyszywać czy lepić z gliny. To interesujący sposób poszerzania swoich zainteresowań. Trzeba zaznaczyć, że nasze pracownie są świetnie wyposażone.

– Czy pacjenci mają dobrany indywidualny program terapii?

AK: – Po przyjęciu pacjent jest objęty adekwatną do stanu zdrowia pomocą psychologiczną, diagnostyką i wsparciem. Dwa razy w tygodniu organizowana jest grupa terapeutyczna. Każdy ma możliwość korzystania ze wszystkich form terapii. Po zakończeniu pobytu w naszym oddziale pacjenci otrzymują dalsze, indywidualne zalecenia terapeutyczne.

MM: – Istotnym elementem jest także wspomaganie rehabilitacyjne schorzeń współistniejących, które wystąpiły po przejściu COVID-19. Naszym celem jest poprawa funkcjonowania pacjentów w życiu codziennym poprzez zwalczanie istniejących problemów, ale także poprzez profilaktykę.

– Abstrahując na moment od covidu, jak z Pań doświadczenia wygląda kwestia duchowości u pacjentów borykających się z problemami psychicznymi? Czy pomaga ona odzyskać zdrowie?

MM: – Jak najbardziej. Wielu pacjentów uczęszcza do naszej kaplicy przyszpitalnej, gdzie odprawiane są Msze święte, można także skorzystać ze spowiedzi. Na oddziałach posługuje także kapelan, ksiądz Krzysztof, który ma świetny kontakt z chorymi. Widać, że rozmowa z nim dla wielu osób jest wielkim wsparciem. Dla wierzących modlitwa w chorobie przynosi często dużą ulgę. Obecnie, z racji wprowadzonych ograniczeń związanych z pandemią, korzystanie z przyszpitalnej kaplicy jest czasowo ograniczone.

– Wydaje się, że rzeczywiście podchodzą Państwo do pacjentów holistycznie. Warto, żeby jak najwięcej osób, borykających się z różnymi trudnościami po przejściu COVID-19 skorzystało z terapii w oddziale.

MM: – Pamiętajmy, że zdrowie psychiczne zajmuje bardzo ważną rolę w naszym życiu. Składają się na nie trzy aspekty – dobra kondycja zdrowotna, poczucie komfortu psychicznego oraz utrzymanie prawidłowych relacji społecznych. Poprawą ich wszystkich zajmujemy się w naszym oddziale. Serdecznie zapraszamy zainteresowanych terapią – zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Mogą z niej skorzystać pełnoletni pacjenci w każdym wieku. Cały czas się rozwijamy i usprawniamy nasze działania. Jestem przekonana, że rehabilitacja, którą zapewniamy, jest w stanie w znaczący sposób poprawić jakość życia osób borykających się z zaburzeniami psychicznymi dodatkowo po przechorowaniu COVID-19. Nasz oddział funkcjonuje od niedawna, ale pacjenci, którzy korzystają już z terapii są bardzo zadowoleni i widzą efekty .

---

Więcej informacji udzielamy pod numerem telefonu: 32 62 18 354

Informacje o oddziale znajdziemy także na stronie internetowej szpitala – TUTAJ

Autorzy tekstów, Markowicz Magdalena, Polecane, Nasze propozycje