Kto to jest chrześcijanin?
Nawrócenie, wiara i chrzest to korzenie naszego chrześcijaństwa. Nawrócenie, wiara i chrzest decydują, że jesteśmy „Chrystusowi”, że jesteśmy chrześcijanami, że należymy do Kościoła. To źródło, do którego stale trzeba wracać.
2023-05-01
Komentarz do liturgii Słowa Dz 11, 19-26; Ps 87; J 10, 22-30
IV tydzień wielkanocny
„W Antiochii (…) po raz pierwszy nazwano uczniów chrześcijanami”. Ponieważ Dzieje Apostolskie podejmują sprawę nazewnictwa, więc i my od tego zacznijmy.
Najpierw język grecki. Ten biblijny. W oryginalnym języku greckim mamy powiedziane, że uczniowie zostali nazwaniu „christianous”. Jest to słowo utworzone od „Christos”. A zatem można je przetłumaczyć: „Chrystusowi”. Uczniowie Jezusa to „Chrystusowi”. Na tym tle spójrzmy na trzy języki nowożytne. W języku polskim uczniowie Jezusa to „chrześcijanie”. Nazwa pochodzi wyraźnie od słowa „chrzest”, a nie od tytułu „Chrystus”. W języku angielskim mamy: „Christ” (czyli Chrystus) oraz „Christian” (czyli chrześcijanin). Czyli tak jak w Dziejach Apostolskich uczniowie Jezusa w języku angielskim to „Chrystusowi”. Podobna zależność jest widoczna w języku niemieckim: „Christus” (to Chrystus), a „Christen” (to chrześcijanin). Język angielski i niemiecki są zatem bardziej bliskie greckiemu językowi biblijnemu. Oczywiście, w języku polskim nie ma żadnej sprzeczności ani zafałszowania, gdyż to właśnie poprzez chrzest stajemy się chrześcijanami, czyli „Chrystusowymi”.
Ważniejsze niż samo nazewnictwo jest znaczenie słowa „chrześcijanin”. Kto to jest chrześcijanin? To ktoś, kto trwa w głębokiej więzi z Jezusem. Dziś w Ewangelii o takich właśnie osobach mówi sam Jezus, określając je obrazowo jako owce przynależące do Jego owczarni. Jezus mówi tak: „Moje owce słuchają mego głosu, a Ja znam je. Idą one za Mną i Ja daję im życie wieczne. Nie zginą one na wieki i nikt nie wyrwie ich z mojej ręki”. Istotą więzi człowieka z Jezusem jest wiara. Wynika to ze zdania wcześniejszego, które Jezus skierował do żydowskich oponentów: „Ale wy nie wierzycie, bo nie jesteście z moich owiec”. To wiara decyduje o tym, że przynależy się do owczarni Jezusa. A wiara jest z kolei poprzedzona nawróceniem, do czego wzywał Jezus w pierwszych swoich słowach zapisanych w Ewangelii św. Marka: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!” (Mk 1, 15). Nawrócenie prowadzi do wiary, a wiara do chrztu. Św. Piotr nauczał tych, którzy poruszeni jego kazaniem zapytali, co mają czynić: „Nawróćcie się – powiedział do nich Piotr – i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych, a weźmiecie w darze Ducha Świętego” (Dz 2, 38). O powiązaniu wiary i nawrócenia opowiadają także Dzieje Apostolskie we fragmencie z dzisiejszego pierwszego czytania. Otóż słyszymy o uczniach Jezusa, którzy rozproszyli się i którzy w nowych miejscach głosili Ewangelię. Dzieje piszą tak: „Oni to po przybyciu do Antiochii przemawiali też do Greków i opowiadali Dobrą Nowinę o Panu Jezusie. A ręka Pańska była z nimi, bo wielka liczba uwierzyła i nawróciła się do Pana”. Uwierzyli i nawrócili się.
Mamy zatem trzy akty duchowe, które wprowadzają nas do owczarni Jezusa: nawrócenie – wiara – chrzest. Jest oczywiste, że owczarnia, do której nawiązał Jezusa, jest synonimem Kościoła, który został przez Niego założony. Kościół jest bowiem wspólnotą tych, którzy poprzez nawrócenie, wiarę i chrzest zjednoczyli się z Jezusem. Ta wielka wspólnota Kościoła urzeczywistnia się w mniejszych wspólnotach wierzących, działających w konkretnym miejscu i w konkretnym czasie. Dzieje apostolskie mówią dziś o dwóch takich wspólnotach: w Jerozolimie oraz w Antiochii. Najpierw piszą o tym, że o nawróceniach w Antiochii „wieść (…) doszła do uszu Kościoła w Jerozolimie”. A potem informują o wspólnej działalności misyjnej Barnaby i Pawła: „A kiedy go znalazł [Barnaba Pawła], przyprowadził do Antiochii i przez cały rok pracowali razem w Kościele, nauczając wielką rzeszę ludzi”.
Jeszcze raz wróćmy do trzech aktów, które włączają w owczarnię Jezusa, czyli Kościół: nawrócić się, uwierzyć, ochrzcić się. Tak dzieje się w życiu dorosłej osoby, która pragnie przynależeć do Chrystusa, pragnie zostać „Chrystusowym”, czyli być chrześcijaninem i chce należeć do Kościoła. W przypadku chrztu dzieci sprawa wygląda trochę inaczej: rodzice i chrzestni w imieniu dziecka wyrzekają się grzechu i wyznają wiarę. Chrzest włącza dziecko w wielką wspólnotę Kościoła. Potem, gdy dziecko dorośnie, będzie wezwane do tego, by w wolności zadecydować, czy przyjąć jako swoją wiarę, którą otrzymało przy chrzcie w zalążku jako dar, czy też ten dar odrzucić. Chrzest dziecka nie jest oczywiście pogwałceniem wolności dziecka, ale przekazaniem tego, co rodzice odkryli w swoim życiu jako największą wartość, czyli wiarę w Jezusa Chrystusa. Jaką decyzję podejmie dziecko jako osoba dorosła, będzie zależeć od wielu czynników. Ważne, by rodzice w domu stworzyli małą wspólnotę Kościoła i by przez cały czas dorastania dziecka pięknie świadczyli o wierze w Jezusa. To ich świadectwo będzie tym wyraźniejsze, im bardziej sami rodzice będą świadomi, że wiara i chrzest potrzebują nawrócenia, ich (!) ciągłego nawracania się. Jeśli dziecko zobaczy i wiarę rodziców i ich ciągłe pragnienie nawrócenia, to jest szansa, że takie świadectwo pociągnie dziecko do trwałego przyjęcia wiary w dorosłym życiu. Trzeba ze smutkiem dodać, że niestety możliwa jest i inna sytuacja. Piękne i wiarygodne świadectwo rodziców może zostać zmarnowane przez dziecko. Dziecko może odejść od wiary Jezusa i od Kościoła. To wielki smutek i ból rodziców, często także dla dziadków. I rodzicom i dziadkom pozostaje wówczas wytrwała modlitwa o nawrócenie ich dorosłych dzieci i wnuków.
Nawrócenie, wiara i chrzest to korzenie naszego chrześcijaństwa. Nawrócenie, wiara i chrzest decydują, że jesteśmy „Chrystusowi”, że jesteśmy chrześcijanami, że należymy do Kościoła. To źródło, do którego stale trzeba wracać.
