Drodzy Chorzy!
Czas Jubileuszu Kościoła oraz Jubileuszu Apostolstwa Chorych to czas świętowania, czas świadectwa, czas budowania nadziei. Przyjmując dar Jubileuszu Roku 2025, możemy – jak ukazuje to Papież Franciszek w bulli „Spes non confundit” ogłaszającej Jubileusz Kościoła – wyruszyć w drogę, by stać się pielgrzymami nadziei. Stać się nimi dla siebie, jak i dla innych.
zdjęcie: cathopic.com
2025-01-02
Rok 2025 jest rokiem Jubileuszy: Zwyczajnego – całego Kościoła katolickiego, który został ogłoszony przez Ojca Świętego Franciszka oraz 100-lecia Apostolstwa Chorych. Wspomnę jeszcze o dwóch innych w 2025 roku: o Jubileuszu 1700-lecia Soboru Nicejskiego oraz 100-lecia (Archi)-Diecezji Katowickiej, która w 1945 roku przygarnęła pod swoje skrzydła Apostolstwo Chorych i która do dzisiaj stanowi zaplecze teologiczno-duszpasterskie dla ogólnopolskiego wymiaru działalności całej wspólnoty.
Pytanie o przyszłość
Na początku roku stawiamy sobie pytania, jak to będzie w następnych dniach naszego życia, co one nam przyniosą? Czy będą one dla nas i dla naszych bliskich szczęśliwe? Jaki to będzie czas?
W języku biblijnym istnieją dwa określenia czasu zaczerpnięte z kultury greckiej: chronos oraz kairos. Pierwsze określenie to czas wydarzeń, spotkań, które próbujemy lepiej lub gorzej zaplanować. Wpisujemy je do kalendarza według zasady chronologicznej, czyli po kolei. W ten ludzki, chronologiczny czas pragnie wejść Bóg według swojego, zbawczego czasu określanego jako kairos. Najpełniej kairos objawił się człowiekowi, gdy Bóg wcielił się w ludzką naturę. Kairos nie dotyczy jednak tylko wielkich wydarzeń zbawczych. On jest także naszym czasem. W ludzki czas naszych wydarzeń pragnie wejść Bóg ze swoją łaską. Właśnie Jubileusz Roku Pańskiego 2025 będący nawiązaniem do roku przyjścia Mesjasza na świat, staje się czasem wielkiej łaski dla każdego z nas.
Moi Drodzy. Na początku roku chciałbym Was zaprosić do refleksji, co ten szczególny czas łaski – związany z jubileuszami, zwłaszcza z Jubileuszem Kościoła i Jubileuszem Apostolstwa Chorych – dla każdego z nas, dla naszej wspólnoty oznacza? I jak otworzyć się na ten dar? Głębsze spojrzenie na nasze życie dzięki łasce Pana Boga może pomóc w odkryciu sensu, szczęścia.
Czym jest Jubileusz?
Przede wszystkim jest on darem, na który możemy się otworzyć; podobnie jak 2025 lat temu wielkim darem stało się dla wielu ludzi przyjście na świat Syna Bożego. W historii chrześcijaństwa pierwotnie jubileusze obchodzono co 100 lat, następnie co 50 lat, aż w końcu postanowiono, że jubileusz będzie świętowany co 25 lat, aby każde pokolenie miało szansę doświadczyć tego czasu łaski. Pamiętamy dobrze Jubileusz Roku 2000 wprowadzający w trzecie tysiąclecie chrześcijaństwa.
Przyjmując dar Jubileuszu Roku 2025, możemy – jak ukazuje to Papież Franciszek w bulli „Spes non confundit” (Nadzieja zawieść nie może) ogłaszającej Jubileusz Kościoła – wyruszyć w drogę, by stać się pielgrzymami nadziei. Stać się nimi dla siebie, jak i dla innych. Spontanicznie może jednak rodzić się w nas przeciwna refleksja. Sytuacja choroby, w której być może się znaleźliśmy, choroby zwłaszcza ciężkiej, niepomyślna diagnoza, którą usłyszeliśmy, niepewność jutra spędzająca sen z naszych powiek, odejście bliskich od Boga i od Kościoła, a także inne trudności, sprawiają, że doświadczamy przeciwnej postawy niż ta, na którą wskazuje Ojciec Święty. Być może wspomniane trudności rodzą w nas lęk, zniechęcenie, zwątpienie, depresję. Spotykamy ponadto osoby, którym również trudno i które przeżywają cierpienia podobne do naszych. W takiej sytuacji raczej trudno wyruszać w jakąkolwiek drogę…
A jednak. Wiara, spotkanie z Bogiem, odkrycie w Nim i w Jego nieskończonym Miłosierdziu prawdziwego sensu życia, może pomóc nam i naszym bliskim – w rozpoczynającym się Roku Świętym – przekroczyć to, co jedynie ludzkie i dokonać autentycznej przemiany życia. Do niej wezwani jesteśmy zawsze i wszędzie, także u schyłku życia, kiedy nasze życie wydaje się być mniej aktywne i w dużej mierze zależne od innych. Przypominam sobie słowa Abp. Józefa Kupnego, który w homilii na mszy świętej z okazji 90. rocznicy urodzin Abp. Damiana Zimonia, komentując Ewangelię z dnia, mówił do wszystkich uczestników liturgii o nawróceniu. Święty Piotr – według Tradycji – w wieku sędziwym uciekając z Rzymu przed prześladowaniami, spotkał Jezusa idącego w przeciwnym kierunku, do Rzymu, by tam podjąć drugi raz mękę i śmierć. Pamiętamy, że Piotr odczytał słowa i postawę Zbawiciela jako wezwanie do ostatniego swojego nawrócenia. I dosłownie zawrócił z drogi, którą wcześniej podjął.
Nawrócenie dla każdego z nas – będące istotą Roku Jubileuszowego – to nic innego jak kolejne odkrycie większej miłości Boga. To wejście w otwarte dłonie Miłosiernego Boga i odrzucenie tego wszystkiego, co nie pozwala nam na przyjęcie tej miłości. To wezwanie do całkowitego zawierzenia się Bogu i ponowne odkrycie największej godności, którą otrzymaliśmy w dniu chrztu świętego – godności dziecka Bożego. Wszystko to rodzi wielką radość i pokój. Etymologicznie słowo „jubileusz” pochodzące z łacińskiego pojęcia iubileum oznacza właśnie nic innego jak radość i wdzięczność. W języku starożytnych rzymskich cesarzy iubileum określało radosne okrzyki, śpiewy, wyrazy wdzięczności za otrzymaną w niespodziewany sposób łaskę. I my ją pragniemy wewnętrznie przeżyć.
Ojciec Święty Franciszek zapraszając nas do przeżycia Jubileuszu, przywołuje słowa Jezusa wypowiedziane w synagodze w Nazarecie. Rozpoczynając swoją działalność, nasz Zbawiciel przywołał proroka Izajasza i ogłosił czas wielkiej łaski: „Duch Pański spoczywa na Mnie, ponieważ Mnie namaścił i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę, więźniom głosił wolność, a niewidomym przejrzenie; abym uciśnionych odsyłał wolnymi, abym obwoływał rok łaski od Pana” (Łk 4, 18-21). I dalej ewangelista Łukasz relacjonując to wydarzenie, napisał, że Jezus zwinąwszy księgę, powiedział: „Dziś spełniły się te słowa Pisma, któreście słyszeli” (Łk 4, 21). Cała działalność Pana Jezusa przejawiająca się w słowach i czynach, była realizacją mesjańskiego proroctwa Izajasza.
Przywołując czas aktualnego Jubileuszu, możemy powiedzieć, że nasze spotkanie z Miłosiernym Jezusem, który uzdrawia, uwalnia i głosi, jest celem pielgrzymki Roku Pańskiego 2025. Od razu dopowiem, że pielgrzymka dla osób chorych i starszych wiekiem, z racji obiektywnych, możliwa jest do przebycia także w miejscu zamieszkania – pielgrzymka, którą możemy przebyć w naszym sercu.
Ojciec Święty do chorych
Papież Franciszek w bulli „Spes non confundit” wyraźnie upomina się o osoby chore oraz o ich opiekunów. Widzi w nich ewangelicznych ubogich w duchu, do których w pierwszej kolejności Jezus kieruje swoje słowa. Są oni PIERWSZYMI, do których Jezus kieruje swoje kroki, których słucha i którym na różny sposób pomaga. Jakże ważne są dzisiaj te papieskie intuicje dla praktyki duszpasterskiej Kościoła. Warto podkreślić, że list zapowiadający Jubileuszu 2025 został wydany w Rzymie we wspomnienie Matki Bożej z Lourdes, 11 lutego 2022 roku.
Autor bulli zaraz na początku tekstu – po słowach, które skierował do osób doświadczonych dramatem wojny oraz do osób przebywających w więzieniach – zwraca się do chorych. Przywołam w całości te fragmenty: „Niech znaki nadziei – pisze Papież – będą oferowane chorym, znajdującym się w domu, czy w szpitalu. Niech ich cierpienie znajdzie ulgę w bliskości osób, które ich odwiedzają i w czułości, jaką otrzymują. Dzieła miłosierdzia są również dziełami nadziei, które budzą w sercach uczucia wdzięczności. A wdzięczność niech dotrze do wszystkich pracowników służby zdrowia, którzy w nierzadko trudnych warunkach pełnią swoją misję, troskliwie opiekując się chorymi i słabymi. Niech nie zabraknie inkluzywnej [włączającej] troski o tych, którzy znajdując się w szczególnie trudnych warunkach życia, doświadczają swej słabości, zwłaszcza jeśli cierpią z powodu chorób lub niepełnosprawności, które znacznie ograniczają osobistą autonomię. Troska o nich jest hymnem na cześć ludzkiej godności, pieśnią nadziei, która domaga się zgodnego chóru całego społeczeństwa”. W grudniowym słowie dziękowałem Księżom Proboszczom i ich pomocnikom oraz Kapelanom szpitalnym za posługę wobec chorych. Jeszcze raz, na początku roku, ponawiam prośbę i zachęcam, aby nie rezygnowali oni jako duszpasterze parafialni z comiesięcznych odwiedzin duszpasterskich u chorych, by często – zwłaszcza w Roku Jubileuszowym – organizowali parafialne Dni Chorego i aby jako kapelani z oddaniem podejmowali służbę wobec pacjentów, poświęcając czas na wysłuchanie ich problemów. Nie ma innych ważniejszych obowiązków kapłańskich, jak właśnie te. Pierwszymi peryferiami na które Ojciec Święty nas posyła, są miejsca zamieszkania chorych i starszych wiekiem w parafiach oraz sale szpitalne. Z udzielonymi zaś uczynkami miłosierdzia wobec potrzebujących związany jest w Roku Jubileuszowym odpust.
Rekolekcje kapłańskie
W związku z posługą kapłanów, pragnę serdecznie ich zaprosić na rekolekcje kapłańskie. Zapraszam księży przeżywających krzyż cierpienia, jak i tych, którzy towarzyszą innym niosącym ten krzyż, Proboszczów parafii i Kapelanów szpitalnych. Rekolekcje odbędą się w dniach 3-6 lutego w nowo otwartym Domu Rekolekcyjnym „Nazaret” w Piekarach Śląskich, niedaleko Sanktuarium Matki Bożej Lekarki Chorych. Poprowadzi je mój brat ks. Antoni Bartoszek, pracownik naukowy Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego oraz wieloletni kapelan Ośrodka dla Niepełnosprawnych Najświętsze Serce Jezusa w Rudzie Śląskiej. Można zapisać się na te rekolekcje, dzwoniąc do Sekretariatu Apostolstwa Chorych. W Sekretariacie można także uzyskać więcej informacji na temat tych rekolekcji.
Ojciec Święty do dziadków i babć
Papież Franciszek kieruje swoje słowa także do osób starszych. W dalszej części bulli pisze tak: „Na znaki nadziei zasługują osoby starsze, które często doświadczają samotności i poczucia opuszczenia. Docenianie skarbu, jakim są, ich doświadczenia życiowego, mądrości, którą niosą i wkładu, jaki mogą wnieść, jest zobowiązaniem dla wspólnoty chrześcijańskiej i społeczeństwa obywatelskiego, wezwanych do współpracy na rzecz przymierza między pokoleniami. Szczególną myśl kieruję do dziadków i babć, którzy przekazują wiarę i mądrość życiową młodszym pokoleniom. Niech będą wspierani wdzięcznością dzieci oraz miłością wnuków, które znajdują w nich zakorzenienie, zrozumienie i otuchę.” Dziękuję wszystkim młodym, którzy w jakikolwiek sposób pomagają starszym. Zwłaszcza ostatni okres świąt Bożego Narodzenia uaktywnił dyspozycyjność młodych w pomocy potrzebującym w różnych środowiskach, parafiach, duszpasterstwach akademickich. Dziękuję także studentom z katowickiego Duszpasterstwa Akademickiego, którzy jak co roku podjęli się rozwożenia paczek świątecznych dla członków Apostolstwa Chorych zamieszkujących Górny Śląsk.
Gdzie pielgrzymować w Roku Jubileuszowym?
Moi Drodzy, zapraszam Was, jeśli pozwolą Wam na to siły, abyście przybyli w roku Jubileuszy Kościoła Powszechnego i Apostolstwa Chorych na Dni Chorego do swoich parafialnych kościołów, na pielgrzymki do wyznaczonych przez diecezje kościołów jubileuszowych oraz do samego Rzymu. Ten ostatni cel pielgrzymowania – dla większości z nas nieosiągalny z racji niemożności dotarcia do Świętego Miasta – niech nie będzie powodem smutku. Ojciec Święty osobom chorym udziela możliwości uzyskania odpustu nie tylko przez „pobożne nawiedzenie miejsc świętych”, ale również w inny sposób. Przytoczę obszerny fragment dekretu o uzyskaniu odpustu podczas Zwyczajnego Jubileuszu Roku 2025, który właśnie o tym mówi: „Wierni prawdziwie skruszeni, którzy nie będą mogli uczestniczyć w uroczystych celebracjach, pielgrzymkach i pobożnym nawiedzeniu, z ważnych powodów (przede wszystkim siostry i mnisi klauzurowi, osoby starsze, chorzy, osadzeni w więzieniach, a także ci, którzy w szpitalu lub w innych miejscach opieki stale posługują chorym), uzyskają odpust jubileuszowy na tych samych warunkach, jeżeli zjednoczeni duchowo z wiernymi obecnymi, zwłaszcza w momentach, w których słowa Ojca Świętego lub biskupów diecezjalnych są przekazywane za pośrednictwem środków komunikacji medialnej, w swoim domu lub tam, gdzie powstrzymuje ich przeszkoda (np. w kaplicy klasztornej, w szpitalu, w domu opieki, w więzieniu), odmówią Ojcze nasz, Wyznanie wiary w jakiejkolwiek dopuszczonej formie i inne modlitwy zgodne z intencjami Roku Świętego, ofiarowując swoje cierpienia lub życiowe trudności”. Jak zauważyliśmy, przywołany fragment dekretu kończy się wezwaniem do ofiarowania cierpienia i życiowych trudności. To bardzo ważny znak dla członków Apostolstwa Chorych ze strony Stolicy Apostolskiej o niezmiennym znaczeniu naszej duchowości.
Moi Drodzy, gdy siły i możliwości na to pozwolą, Ojciec Święty zaprasza do Rzymu na Jubileusz chorych i służby zdrowia (5 kwietnia) oraz na Jubileusz dziadków i osób starszych (4 października). Ponadto istnieje możliwość udziału w jubileuszowych pielgrzymkach w diecezjach. W Archidiecezji Katowickiej: dnia 19 stycznia, o godz. 14.00 odbędzie się Adoracja Apostolstwa Chorych przy Bożym Żłóbku w bazylice ojców franciszkanów w Katowicach-Panewnikach; dnia 13 maja, o godz. 8.45 w bazylice Matki Bożej Lekarki Chorych w Piekarach Śląskich Archidiecezjalna Pielgrzymka Chorych. Ponadto w dniach 5-9 maja w Domu Rekolekcyjnym w Brennej oraz 2-6 czerwca w Domu Rekolekcyjnym w Wodzisławiu Śląskim Kokoszycach odbędą się rekolekcje Apostolstwa Chorych. Zwieńczeniem naszego pielgrzymowania będzie 60. Pielgrzymka Apostolstwa Chorych na Jasną Górę, która odbędzie się w niedzielę, 6 lipca.
Czym jest odpust?
Z Rokiem Jubileuszowym związany jest odpust. Autor bulli „Spes non confundit” przypomina nam, że „odpust jubileuszowy, na mocy modlitwy, jest przeznaczony w szczególny sposób dla tych, którzy odeszli przed nami, aby mogli otrzymać pełnię miłosierdzia”. To wyraz naszej troski o ich zbawienie. Dalej Ojciec Święty tłumaczy, czym jest odpust: „«grzech pozostawia ślad», pociąga za sobą konsekwencje: nie tylko zewnętrzne, jeśli chodzi o następstwa popełnionego zła, ale także wewnętrzne, ponieważ «każdy grzech, nawet powszedni, powoduje ponadto nieuporządkowane przywiązanie do stworzeń, które wymaga oczyszczenia, albo na ziemi, albo po śmierci, w stanie nazywanym czyśćcem». Tak więc w naszym słabym i skłonnym do zła człowieczeństwie trwają «pozostałe skutki grzechu». Są one usuwane przez odpust, zawsze dzięki łasce Chrystusa, który, jak pisał św. Paweł VI, jest «naszym odpustem».” Pamiętajmy więc o tym wielkim darze, który możemy przyjąć i ofiarować w czasie Jubileuszu.
Przygotowanie do Jubileuszu w Apostolstwie Chorych
Moi Drodzy, czas Jubileuszu Kościoła oraz Jubileuszu Apostolstwa Chorych to czas świętowania, czas świadectwa, czas budowania nadziei. W Apostolstwie Chorych przygotowywaliśmy się – także na łamach naszego miesięcznika – przez dziewięć lat nowenny do tego Jubileuszu. Przypomnę krótko tematy poszczególnych lat formacyjnych tej nowenny: 2016 rok był rokiem Boga Ojca, 2017 rok – rokiem Syna Bożego, 2018 rok – rokiem Ducha Świętego, 2019 rok – rokiem Kościoła, 2020 rok – rokiem Eucharystii, 2021 rok – rokiem św. Józefa, 2022 rok – rokiem Maryi, 2023 rok – rokiem Słowa Bożego oraz 2024 rok – rokiem modlitwy. Wielu chorych w tym czasie odkryło wartość Apostolstwa Chorych i wstąpiło do naszej wspólnoty. Niektórzy odeszli już do Wieczności. W zeszłym roku podjęliśmy na łamach miesięcznika refleksję nad warunkami przynależności do Apostolstwa Chorych. Od bieżącego numeru podajemy je w nowym brzmieniu i zamieszczamy na przedostatniej stronie.
Niech obecny czas Roku Świętego będzie dla nas czasem wielkiej wdzięczności Bogu za Jego nieskończone Miłosierdzie, za dar Kościoła Powszechnego, za dar Archidiecezji Katowickiej, która przyjęła Apostolstwo Chorych pod swoje skrzydła oraz za dar naszej wspólnoty i bogactwa duchowego, które płynie od jej członków dla całego Kościoła. Na początku tego roku pragniemy powierzyć się opiece Bożej Rodzicielki Maryi. Zwieńczeniem Jubileuszu 100-lecia Apostolstwa Chorych będzie planowana na 20 i 21 listopada konferencja naukowa w Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego, na którą serdecznie wszystkich zapraszamy.
Zobacz całą zawartość numeru ►
