Mądrość to nie to samo co wykształcenie
Ważna jest (obok wykształcenia i wiedzy) życiowa mądrość. Mądrość, którą zdobywa się dzięki głębszemu poznaniu świata, którą odnajduje się w pogłębionych książkach, a nie w powierzchownych stronach internetowych, którą można w dużej mierze przekazać dzięki właściwemu wychowaniu.
2025-02-26
Komentarz do Liturgii Słowa: Syr 4, 11-19; Ps 119; Mk 9, 38-40
VII tydzień zwykły
Współcześnie wielu ludzi jest bardzo dobrze wykształconych. W wielu domach dba się o to, by dzieci ukończyły dobre szkoły, gdyż istnieje przekonanie, że wykształcenie zapewni im wysoką pozycję społeczną. Nie ma w takim myśleniu niczego niewłaściwego, pod jednym warunkiem, że – mianowicie – wraz z wykształceniem będzie się dążyło we własnym życiu oraz w życiu młodego pokolenia do rozwoju życiowej mądrości.
Mówi się, że dziś można wszystko znaleźć w internecie, że można w nim zdobyć wiedzę na każdy praktycznie temat. Rozwój tzw. sztucznej inteligencji te możliwości jeszcze bardziej poszerza. Jednak łatwy dostęp do ogromu wiedzy przynosi nowe problemy. Współczesny człowiek nieraz nie potrafi sobie poradzić z tą wielką wiedzą, nie potrafi jej porządkować, nie umie z niej wyprowadzać właściwych wniosków. Szczególną trudność stanowią dla niego tzw. pytania egzystencjalne: Jak żyć? Jak żyć, by dobrze przeżyć życie? Jak żyć, by dobro w życiu się pomnażało, a zło człowiekiem nie zawładnęło? Okazuje się, że człowiek ma podstawowe problemy z właściwym rozróżnianiem dobra od zła.
Dlatego tak ważna jest (obok wykształcenia i wiedzy) życiowa mądrość. Mądrość, którą zdobywa się dzięki głębszemu poznaniu świata, którą odnajduje się w pogłębionych książkach, a nie w powierzchownych stronach internetowych, którą można w dużej mierze przekazać dzięki właściwemu wychowaniu.
Księga Mądrości Syracha przynosi nam pochwałę takiej właśnie mądrości. Warto wczytać się w poszczególne wersety: „Mądrość wywyższa swych synów i ma pieczę nad tymi, którzy jej szukają”. Aby mieć autorytet u ludzi, potrzebne jest nie tylko (a może nawet nie tyle) wykształcenie, ale przede wszystkim posiadanie właśnie mądrości. „Kto ją miłuje, ten miłuje życie, a ci, którzy dla niej rano wstaną, napełnią się weselem”. Człowiek mądry miłuje życie i cieszy się życiem. Niepotrzebne są mu do szczęścia doznania, za którymi dziś tak wielu ludzi goni. „Kto ją posiądzie, odziedziczy chwałę, a gdzie ona wejdzie, tam Pan błogosławi. Którzy jej służą, oddają cześć Świętemu, a miłujących ją Pan będzie miłował”. Mądrość otwiera człowieka na Boga, bo wie, że to Bóg jest Najwyższą Mądrością. Wypełnienie Bożym błogosławieństwem będzie pomnażało w człowieku mądrość. Nie, to nie internet ani sztuczna inteligencja są źródłami nieprzebranej wiedzy, to Bóg zawiera w sobie przepastne głębie wiedzy, mądrości i miłości. Zanim człowiek zanurzy się w internet, powinien być głęboko zanurzony w Bogu. „Kto jej słucha, sądzić będzie narody, a kto do niej się przykłada, będzie trwał bezpiecznie”. Powtórzmy, prawdziwy autorytet, także autorytet społeczny, posiadają ludzi mądrzy.
Dalsze słowa księgi odnoszą się do procesu wychowania w mądrości: „Kto jej zaufa, ten ją odziedziczy i posiadać ją będą jego potomkowie”. Tak często się dzieje, że rodzice swoją mądrość przekazują dzieciom, a dzieci te dorastające i te dorosłe, żyją mądrością wyniesioną z domu. Niestety, nie zawsze jednak następuje ten proces. Ponieważ dziś młody człowiek ma łatwy dostęp do różnych informacji, to wydaje mu się, że nie potrzebuje mądrości życiowej od swoich rodziców i idzie drogą zupełnie inną, drogą „nie-mądrości”, czyli drogą głupoty. Wielu rodziców nad tym ubolewa. Autor Mądrości Syracha ma świadomość, że proces zdobywania mądrości przez człowieka (szczególnie człowieka młodego) nie jest ani łatwy, ani bezbolesny. Wiąże się z różnymi napięciami i odrzuceniami: „Z początku powiedzie go trudnymi drogami, bojaźnią i strachem go przejmie, zada mu ból swoją nauką, aż nabierze zaufania do jego duszy i wypróbuje go przez swe nakazy. Następnie powróci do niego po drodze gładkiej i rozraduje go, i odkryje mu swe tajemnice”.
Na koniec rozważanego tu fragmentu Księgi Mądrości Syracha pojawia się pod adresem człowieka przestroga, pokazująca, że mądrość jest wartością utracalną: „jeśliby zszedł na bezdroża, opuści go i wyda go potężnej klęsce”. A zatem o życiową mądrość trzeba stale zabiegać, na każdym etapie własnego życia.
