Nie krytykujcie!

Komentarz do fragmentu Ewangelii Łk 6, 36-38
II tydzień Wielkiego Postu

Jezus objawia Boga inaczej niż starotestamentalni prorocy. Nie jest On bezkompromisowym sędzią, który dzięki swej wszechwiedzy potrafi z łatwością wytropić wszelkie zło i je ukarać. Jest On miłosiernym Ojcem, który pochyla się nad nędzą człowieka i przychodzi mu z pomocą. Kluczem do zrozumienia prawdy o Bogi i o człowieku, jest miłość Boga do człowieka, który „nie przymyka oczu” na jego zło, ale równocześnie widząc jego skruchę, chce mu pomóc.

W Biblii Tysiąclecia czytamy słowa: „Bądźcie miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny”. Można te słowa oddać także w inny sposób: „Stawajcie się miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny”. Określenia „miłosierni”, „miłosierny” pochodzą od greckiego słowa: oiktirmon. Termin ten jest rzadko stosowany w Nowym Testamencie. Drugi raz przywołany jest on u św. Jakuba: „Oto wychwalamy tych, co wytrwali. Słyszeliście o wytrwałości Hioba i widzieliście końcową nagrodę za nią od Pana; bo Pan pełen jest litości i miłosierdzia” (Jk 5, 11). Co ciekawe termin ten jest obecny aż 17 razy w Starym Testamencie (tej części Biblii, która według niektórych ukazuje bardziej surowy obraz Boga). Etymologicznie oiktirmon jest związany z tłumaczeniem hebrajskiego rahamim. Słowo to w swoim źródłosłowie wskazuje na miłość matczyną, rehem bowiem to łono matczyne. Na przykład Izajasz opisując matczyną miłość Boga, pisze: „Czyż może niewiasta zapomnieć o swym niemowlęciu, ta, która kocha syna swego łona? A nawet gdyby ona zapomniała, Ja nie zapomnę o tobie!” (Iz 49, 15). Św. Jan Paweł II komentując ten „kobiecy” obraz Boga w encyklice Dives in misericordia, mówi o takich odczuciach Boga: dobroć, tkliwość, cierpliwość, wyrozumiałość, gotowość do przebaczania. Przymiotnik oiktirmon ukazuje więc Boga jako tego, który okazuje delikatną, pełną życzliwości i miłości troskę o naród wybrany. Troska ta ujawnia się zwłaszcza wtedy, gdy lud popada w grzech lub doznaje nieszczęść. W takich chwilach miłosierny Bóg przebacza winy, opiekuje się sprawiedliwymi i potrzebującymi, obdarza łaską, udziela siły do wypełnienia zadań powierzonych wybrańcom.

Ten przymiot Boga jest – można by powiedzieć używając współczesnego określenia – „najwyższą poprzeczką” dla człowieka. Dlatego Jezus mówi: „Stawajcie się miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny”, bo de facto to ideał nie do osiągnięcia przez człowieka. I dlatego Jezus konkretyzuje dalej, na czym to naśladowanie Boga w tym przymiocie miałoby polegać: „Nie sądźcie, a nie będziecie sądzeni; nie potępiajcie, a nie będziecie potępieni; odpuszczajcie, a będzie wam odpuszczone. Dawajcie, a będzie wam dane; miarę dobrą, ubitą, utrzęsioną i wypełnioną ponad brzegi wsypią w zanadrza wasze. Odmierzą wam bowiem taką miarą, jaką wy mierzycie”. Czyli miłosiernym jest ten, kto drugiego nie osądza, nie potępia, przebacza grzechy i daje to, czego on potrzebuje.

Godne uwagi jest to, że polskie słowo „krytyka” etymologicznie pochodzi od greckiego czasownika krino – sądzę i rzeczownika krites – sędzia. Jezus używa tego czasownika na samym początku zdania: „nie sądźcie”. Można by więc przetłumaczyć to wezwanie także tak: „nie krytykujcie” drugiego. O! Jak trudne są wymagania Jezusa – spontanicznie reaguje nasze serce. Dla Jezusa powstrzymanie się od krytyki mającej na celu ukazanie negatywnych stron postępowania drugiej osoby, jest okazaniem jemu miłosierdzia! A jeśli on mnie krzywdzi? Również.

Czas Wielkiego Postu jest dobrym czasem, na intensywną pracę nad sobą. Nieraz prościej dać jałmużnę na dobry cel. Jezus mówi, abym głębiej spojrzał na czyny miłosierdzia. Stawia nam dzisiaj „wysoką poprzeczkę”. Stale musimy wracać do źródła: do kontemplacji Bożego miłosierdzia. Jeżeli przeżyjemy „na własnej skórze” Miłosierdzie Boga, tym prościej nam będzie to miłosierdzie okazać bliźniemu, np. nie krytykując go.

Autorzy tekstów, Bartoszek Wojciech, Rozważanie, Komentarz do ewangelii