Radość Ewangelii – cz. 3
Trzeba na nowo odkryć Boga, który mieszka w naszych domach, na naszych ulicach i placach, który się nie ukrywa przed tymi, którzy Go szczerze szukają.
zdjęcie: www.wallpapercasa.com
2013-12-13
Drugi rozdział adhortacji „Radość Ewangelii”, poświęcony kryzysowi zaangażowania wspólnotowego papież Franciszek rozpoczyna od ewangelicznego rozeznania kontekstu, w jakim przyszło nam żyć i od zachęty skierowanej do wszystkich wspólnot, aby zachowały „zawsze uważną czujność do badania znaków czasu”. Uważa, że koniecznie trzeba znaleźć rozwiązania niektórych problemów, gdyż w przeciwnym razie mogą one dać początek procesowi dehumanizacji. Trzeba więc nauczyć się rozeznawać, co jest owocem „poruszenia dobrego ducha” a co owocem „poruszenia złego ducha” i umieć zawsze wybierać te pierwsze. Zadanie to Papież pozostawia Episkopatom regionalnym i krajowym, a sam skupia się na „pewnych aspektach duszpasterskich, które mogą zahamować lub osłabić dynamikę odnowy misyjnej Kościoła”.
Papież dostrzega liczne zmiany, dokonujące się na różnych polach. Pozytywne chwali, ale wskazuje też na powiększające się patologie, którym wypowiada stanowcze „NIE”.
Mówi więc „NIE” ekonomii wykluczenia i nierówności społecznej, podkreślając, że człowieka nie można uważać za dobro konsumpcyjne, które można zużyć i wyrzucić. Promowana dziś kultura „odrzucenia” jest czymś dużo gorszym niż zwykły wyzysk i ucisk, bo ludzie stają się „niepotrzebnymi resztkami”. Papież przestrzega nas przed obojętnością, Coraz częściej stajemy się bowiem niezdolni do współczucia, „nie płaczemy już wobec dramatu innych”, nie okazujemy troski.
Papież Franciszek mówi „NIE” nowemu bałwochwalstwu pieniądza, które sprowadza człowieka tylko do jednej z jego potrzeb – do konsumpcji, negując prymat istoty ludzkiej. Zwraca uwagę, że żądza władzy i posiadania nie zna granic i w celu zwiększenia zysków wchłania wszystko, co jest kruche i słabe. Z tego powodu Papież jeszcze raz powtarza swoje „NIE” dla pieniądza, który rządzi zamiast służyć, przywołując słowa jednego z mędrców starożytności: „Nie dzielić się własnymi dobrami z ubogimi znaczy okradać ich i pozbawiać życia. Posiadane przez nas dobra nie są naszymi, ale ich dobrami”. Papież wzywając do bezinteresownej solidarności i powrotu do etyki sprzyjającej człowiekowi, przypomina bogatym, że powinni pomagać ubogim i szanować ich.
Ojciec Święty powtarza swoje „NIE” nierówności społecznej rodzącej przemoc. Niekontrolowana konsumpcja w połączeniu z nierównością społeczną niszczy społeczeństwo, i nic tu nie pomogą zbrojenia czy represje połączone z przemocą, bo zamiast zapewnić bezpieczeństwo, stwarzają kolejne, nieraz jeszcze gorsze konflikty.
Papież Franciszek sygnalizuje w adhortacji również niektóre wyzwania kulturowe, stojące przed tymi, którzy pragną ewangelizować. Wymienia wśród nich ataki na wolność religijną i prześladowania chrześcijan, relatywistyczną obojętność, niszczenie korzeni kulturowych i nadmierny wpływ środków masowego przekazu. Wyzwaniem dla wiary katolickiej jest też rozprzestrzenianie się nowych ruchów religijnych zmierzających do fundamentalizmu lub proponujących duchowość bez Boga. W pewnym sensie jest to reakcja na materializm i konsumpcję. Czasem ruchy te wykorzystują ludzką biedę, bywają też rezultatem niegościnności panującej w niektórych parafiach, co powoduje, że ochrzczeni nie mają poczucia przynależności do Kościoła.
Duże niebezpieczeństwo Papież dostrzega w procesie sekularyzacji, który pragnie sprowadzić wiarę do kręgu prywatnego. Neguje się transcendencję, osłabia poczucia grzechu osobistego i społecznego i promuje relatywizm. Wywołuje to dezorientację, zwłaszcza u ludzi młodych. Temu zjawisku sprzyja ogólny chaos informacyjny, w wyniku którego nauczanie Kościoła przedstawia się, jako godzące w podstawowe prawa człowieka.
Inne niebezpieczeństwo Ojciec Święty upatruje w kryzysie rodziny, jako podstawowej komórki społecznej, w której człowiek powinien uczyć się „współżycia w różnorodności i przynależności do innych i gdzie rodzice przekazują dzieciom wiarę”. Stawia to przed Kościołem nowe wyzwania duszpasterskie.
Papież przestrzega przed ignorowaniem znaczenia, jakie w niektórych krajach ma kultura naznaczona wiarą, ponieważ niezależnie od ograniczeń jest ona bardzo wartościowa. „Ewangelizowana ludowa kultura zawiera wartości wiary i solidarności, które mogą spowodować rozwój bardziej sprawiedliwego i wierzącego społeczeństwa, oraz posiada szczególną mądrość…” – zauważa Papież, choć przyznaje zarazem, że niektóre słabości wymagają jeszcze uzdrowienia przez Ewangelię.
Papież dostrzega niebezpieczeństwo w zbytnim akcentowaniu zewnętrznych form i domniemanych objawień prywatnych nad chrześcijańską pobożnością, a także w tym, że nastąpiło pewne załamanie w pokoleniowym przekazywaniu wiary. Wiele osób przestaje się utożsamiać z tradycją chrześcijańską, a rodzice nie chrzczą dzieci i nie uczą modlitwy. Papież wskazuje na konkretne przyczyny takich postaw. To m.in.: brak dialogu w rodzinie, wpływ środków przekazu, relatywistyczny subiektywizm, niepohamowana konsumpcja, brak towarzyszenia duszpasterskiego ubogim i serdecznego przyjęcia w instytucjach kościelnych.
Trzeba również na nowo odkryć Boga, który mieszka w naszych domach, na naszych ulicach i placach, który się nie ukrywa przed tymi, którzy Go szczerze szukają. Trzeba uwzględnić różnice, jakie zachodzą w stylach życia na wsi i w mieście i stworzyć nowe przestrzenie modlitwy i komunii, bardziej pociągające dla tych środowisk. Wymagać to będzie dotarcia ze Słowem Bożym także do najgłębszych zakamarków miasta, które często określa się jako „miasta niewidzialne”, do miejsc w które spychani są ludzie uważani za „ludzkie resztki”. Głoszenie Ewangelii może tu stanowić bazę dzięki której przywrócona zostanie godność ludzkiego życia
