Trochę o alergiach
zdjęcie: canstockphoto.pl
2017-09-01
O alergii mówi się często, że należy do chorób cywilizacyjnych XX i XXI wieku. Warto jednak wiedzieć, że po raz pierwszy objawy alergii opisano już w wieku XVIII, kiedy katar pojawiający się po kontakcie z sianem określono „gorączką sienną”. Nazwę alergia, wywodzącą się z greki (allos – odmienny, ergos – reakcja), zawdzięczamy natomiast wiedeńskiemu lekarzowi chorób dziecięcych Clemensowi von Piruetowi, który użył jej po raz pierwszy w 1906 roku.
Czym jest alergia?
Istotą alergii jest nadwrażliwość, czyli nadmierna, nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego organizmu na występujące w środowisku substancje zwane alergenami, które u osób zdrowych nie wywołują żadnych oznak uczulenia. Ponieważ alergia jest chorobą autoimmunologiczną, jak na razie nie istnieje stuprocentowo skuteczny lek, który byłby w stanie całkowicie wyleczyć to schorzenie w każdym przypadku. Alergie można podzielić na wziewne (np. uczulenie na pyłki), pokarmowe (np. uczulenie na nabiał) oraz kontaktowe (np. uczulenie na metal).
Objawy alergii często zależą od tego, w jaki sposób alergeny wniknęły do organizmu. W przypadku uczuleń wziewnych najczęstszymi dolegliwościami są: katar sienny, kaszel oraz zatkane zatoki. Przy alergii pokarmowej często pojawia się pokrzywka i problemy z trawieniem. Zaś w alergii kontaktowej objawem uczulenia jest zazwyczaj swędząca wysypka lub inny objaw skórny pojawiający się dokładnie w miejscu kontaktu ciała z substancją uczulającą. Powyższe objawy są typowe dla danego typu alergii. Zdarza się jednak, że reakcje uczuleniowe są o wiele silniejsze. Tak zwany wstrząs anafilaktyczny, czyli bardzo silna reakcja organizmu na alergen, może doprowadzić nawet do zgonu osoby uczulonej, jeśli pomoc nie zostanie jej udzielona natychmiast.
Jeśli chodzi o przyczyny występowania alergii, to trzeba powiedzieć, że wciąż nie zostały one do końca zbadane. Dość powszechnie uważa się jednak, że zbyt silna reakcja na substancje, które nie powinny powodować żadnych objawów, może wynikać ze zbyt sterylnego trybu życia. Układ odpornościowy organizmu nie posiadając silnych wrogów, z którymi mógłby toczyć walkę, reaguje zbyt gwałtownie na niektóre substancje, bo nie miał szansy uodpornić się na nie.
Sposoby radzenia sobie z alergią
W przypadku osób, które silnie reagują na alergeny, jedyną możliwością leczenia jest odczulanie (tzw. immunoterapia). Prowadzi ona do zmniejszenia wrażliwości alergika na uczulające go substancje. Odczulanie polega na podawaniu pacjentowi niewielkich, stopniowo wzrastających dawek szczepionki zawierającej alergeny. Jego organizm uczy się w ten sposób tolerować czynniki, na które wcześniej reagował nadwrażliwością. Immunoterapia najskuteczniejsza jest, gdy rozpocznie się ją we wczesnej fazie choroby. Zapobiega wtedy rozwojowi przewlekłego zapalenia oraz schorzeń alergicznych, takich jak astma oskrzelowa. Terapia jest długotrwała – może trwać nawet 3-5 lat. W wielu przypadkach łagodzi objawy uczulenia, a niekiedy nawet całkowicie je eliminuje. Najbardziej skuteczną i pewną metodą uniknięcia reakcji alergicznych jest zredukowanie do minimum lub, w idealnych warunkach, całkowite wyeliminowanie alergenu. To jednak nie zawsze jest możliwe.
Na alergię każdego roku zapada coraz więcej osób. Wciąż wydłuża się też lista substancji, które nas uczulają. Wywołują one przykre objawy, które osobom chorym bardzo utrudniają codzienne funkcjonowanie. Ponieważ nasilenie symptomów uczulenia zależy od wielu czynników: np. spożywania alkoholu, stresu czy promieniowania słonecznego, należy zadbać o to, by na ile to możliwe, wyeliminować je z życia.
Zobacz całą zawartość numeru ►
