Apostolstwo Chorych – nowy Statut stowarzyszenia
Statut Apostolstwa Chorych umożliwia funkcjonowanie wspólnoty w obrębie prawa cywilnego i kościelnego w Polsce. Działalność Apostolstwa Chorych ma swoje podstawy w duchowości wspólnoty i posiada korzenie w długoletniej tradycji.
zdjęcie: pixabay.com
2020-12-27
Podczas 386. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, które odbyło się w dniach 27-29 sierpnia br. na Jasnej Górze, został zatwierdzony nowy Statut Apostolstwa Chorych. Pragnę pokrótce zrelacjonować historię pracy nad Statutem i przedstawić ogólne informacje dotyczące funkcjonowania Apostolstwa Chorych, które z niego wynikają. Pierwsze rozmowy dotyczące podstawy prawnej funkcjonowania Apostolstwa Chorych (ACh) zostały podjęte we wrześniu 2017 roku z przedstawicielem Biura Prawnego Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski (KEP) – s. Katarzyną Więcek FMA. Owocem tych rozmów było przedstawienie nowego Statutu ACh Radzie Prawnej KEP. Na wspomnianym wyżej Zebraniu Plenarnym KEP Księża Biskupi zatwierdzili nowy Statut, jednocześnie powołali na funkcję Delegata KEP ds. ACh Arcybiskupa Wiktora Skworca, metropolitę katowickiego, przewodniczącego Rady Duszpasterstwa Ogólnego KEP.
Statut ACh umożliwia funkcjonowanie wspólnoty w obrębie prawa cywilnego i kościelnego w Polsce. Działalność ACh ma swoje podstawy w duchowości wspólnoty i posiada korzenie w długoletniej tradycji. W świetle prawa cywilnego ACh posiada status publicznej kościelnej osoby prawnej o zasięgu krajowym, zaś w świetle prawa kanonicznego jest publicznym, krajowym stowarzyszeniem kościelnym.
Jakie są cele Apostolstwa Chorych i sposoby ich realizacji?
Po postanowieniach ogólnych Statut wyszczególnia cele i sposoby ich realizacji. Trzy cele, które wymienia Statut, od zawsze były obecne w długoletniej historii ACh. Po pierwsze, celem wspólnoty jest uczestnictwo osób chorych, z niepełnosprawnością oraz osłabionych przez wiek w zbawczej misji Kościoła. Po drugie, celem wspólnoty jest udzielanie ludzkiego i duszpasterskiego wsparcia osobom chorym, z niepełnosprawnością oraz osłabionym przez wiek. I po trzecie, celem Apostolstwa jest promowanie zdrowia na fundamencie całościowej wizji osoby ludzkiej, ze szczególnym uwzględnieniem wymiaru duchowo-religijnego.
ACh cele te realizuje w różny sposób. Przede wszystkim sami chorzy, niepełnosprawni oraz osłabieni przez wiek podejmują apostolstwo przez modlitwę i ofiarowane cierpienie. Powołanie chorych wiąże się z obecnością i towarzyszeniem im przez inne osoby. Obecność tą i towarzyszenie określamy mianem duszpasterstwa chorych. Jednym z ważnych wymiarów tego duszpasterstwa, animowanym przez sekretariat ACh jest miesięcznik. Wydawany jest on obecnie i kolportowany w nakładzie 30 500 egzemplarzy miesięcznie. Pismo najczęściej dociera do chorych przez parafie. Istnieje również wielu indywidualnych prenumeratorów „Apostolstwa Chorych”. Oprócz miesięcznika, pracownicy sekretariatu ACh moderują stronę internetową oraz komunikują się z chorymi przez audycje radiowe.
Ważnym elementem towarzyszenia chorym są rozmowy telefoniczne. W okresie lockdownu pracownicy sekretariatu ACh przeprowadzili ponad tysiąc takich rozmów. Cały czas prowadzą z chorymi korespondencję. W bieżącym roku, od stycznia do października, zostało wysłanych ponad 90 listów tradycyjną drogą pocztową. Do tego doliczyć trzeba korespondencję mailową oraz korespondencję związaną z administracją. Dziękuję zarówno Adresatom, jak i pracownikom sekretariatu za każdą formę komunikacji. W czasie trwającej epidemii zdalne komunikowanie się jest potrzebne i wzajemnie ubogacające. Innymi sposobami realizacji misji ACh są: Msze święte organizowane w domu chorego lub w ramach tzw. dnia chorego, pielgrzymki, rekolekcje i inne formy towarzyszenia. W bieżącym numerze miesięcznika opisujemy różne formy duszpasterstwa chorych w czasie trwającej epidemii.
Członkowie wspólnoty
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że członkami ACh mogą być ochrzczeni w Kościele katolickim, którzy nie odstąpili publicznie od wiary katolickiej. Nowy Statut ACh wymienia trzy rodzaje członkostwa: zwyczajne, wspierające i honorowe. Członkami zwyczajnymi ACh są osoby wypełniające trzy duchowe warunki. Po pierwsze, przyjmują cierpienie z poddaniem się woli Bożej. Po drugie, znoszą je cierpliwie, po chrześcijańsku, w jedności z Chrystusem, który się za nas ofiarował na krzyżu, ofiaruje się w Eucharystii i wciąż żyje w Kościele. I po trzecie, ofiarują cierpienie Bogu w intencji przybliżenia Królestwa Bożego, za zbawienie świata, za Kościół i Ojczyznę oraz w intencjach Ojca świętego. Te trzy warunki stanowiące główny charyzmat wspólnoty, nieprzerwanie od samych początków przywoływane są w każdym numerze miesięcznika. Na obecny dzień ACh jednoczy 2 400 członków zwyczajnych.
Nowy statut ACh wskazuje na jeszcze jeden istotny warunek przynależności do wspólnoty, nazwałbym go: zewnętrznym, potwierdzającym. Mianowicie: podpisanie deklaracji (o ile osoba chora potrafi to zrobić). Dodam, że warunek ten dotyczyć będzie osób, które zadeklarują swoje pragnienie członkostwa we wspólnocie od grudnia 2020 roku. Przypomnę ponadto słowa ks. Michała Rękasa, założyciela ACh w Polsce. Nieraz podkreślał, że nie można kogoś zapisać do wspólnoty. Przynależność do Apostolstwa winna być związana z wewnętrzną i przemyślaną decyzją samego chorego i potwierdzona jego podpisem. Chory deklarując swoje pragnienie przynależności do wspólnoty, wchodzi w jego duchowe dobra. Po podpisaniu przez niego deklaracji członkostwa i wysłaniu jej do sekretariatu Apostolstwa, zostanie wysłany do niego dyplom przyjęcia oraz znak przynależności do wspólnoty – krzyż z wygrawerowanymi słowami św. Pawła: „Z Chrystusem jestem przybity do krzyża” (Ga 2, 19). Od bieżącego numeru będziemy zamieszczać w miesięczniku wzór deklaracji przyjęcia.
Nowy Statut oprócz członków zwyczajnych, wymienia także wspierających członków ACh. Mogą nimi zostać osoby, które zobowiązały się do przynajmniej rocznego, stałego zaangażowania się w pomoc na rzecz osób chorych, niepełnosprawnych i osłabionych przez wiek oraz podpisały deklarację członkostwa. Do ich zadań należy animowanie duchowości ACh, zaangażowanie w duszpasterstwo chorych, udzielanie pomocy osobom chorym, wspieranie organizacyjne lub finansowe wspólnoty. Warto podkreślić, że wspomniany wyżej zapis w nowym Statucie ma swoje źródło w konkretnych działaniach podejmowanych przez grupę osób wspierających ACh na polu redakcyjnym, czy duszpasterskim, m.in. w organizowaniu rekolekcji, w bezpośrednim towarzyszeniu osobom starszym w parafiach. Dziękuję im za pomoc i zapraszam kolejne osoby do współpracy – na tyle i w taki sposób, na ile obecnie pozwala stan trwającej epidemii. Jedną z istotnych form towarzyszenia osobom starszym w obecnym czasie są rozmowy telefoniczne oraz pomoc w zrobieniu zakupów.
Honorowymi członkami ACh mogą być osoby, które szczególnie wyróżniają się w służbie chorym, niepełnosprawnym oraz osłabionym przez wiek. Jak dotąd tym wyróżnieniem zostało obdarzonych sześć osób. Statut ACh przypomina, że wszyscy członkowie mogą należeć do innych wspólnot, ruchów i stowarzyszeń. Na przykład wielu z nich należy do Żywego Różańca. Ponadto informuje, że członkostwo w Apostolstwie nie jest związane z obowiązkowymi składkami. Członkostwo we wspólnocie ustaje między innymi na skutek: śmierci członka lub też całkowitego jego powrotu do zdrowia (dotyczy to członków zwyczajnych) lub zakończenia czasu zaangażowania w pomoc na rzecz osób chorych, niepełnosprawnych i osłabionych przez wiek (ta informacja dotyczy członków wspierających), czy też wystąpienia członka z Apostolstwa na podstawie dobrowolnej, pisemnej rezygnacji z przynależności do wspólnoty. W dalszej części Statutu czytamy: „Członkowie zwyczajni po całkowitym powrocie do zdrowia zobowiązani są poinformować o tym fakcie pracowników sekretariatu ACh. Podobnie członkowie wspierający zobowiązani są do poinformowania pracowników sekretariatu o zakończeniu zaangażowania w ramach ACh w pomoc na rzecz osób chorych, niepełnosprawnych i osłabionych przez wiek. W przypadku śmierci należącego do wspólnoty prosi się jego rodzinę o poinformowanie o tym fakcie pracowników sekretariatu ACh”. W praktyce przedstawiciel rodziny nieraz informuje o tym fakcie, wysyłając list do sekretariatu drogą mailową.
Jaka jest struktura organizacyjna stowarzyszenia?
To kolejne ważne pytanie, na które odpowiada znowelizowany Statut ACh. Istnieją w nim zapisy, które związane są z długoletnią tradycją Apostolstwa, inne zostały na nowo określone. Władzą zwierzchnią ACh jest Konferencja Episkopatu Polski. Organami władzy stowarzyszenia są: dyrektor ACh oraz Zarząd. Zarząd składa się z sześciu lub siedmiu członków: dyrektora ACh, krajowego duszpasterza ACh (jeśli nie jest dyrektorem ACh), zastępcy dyrektora, sekretarza, przedstawiciela osób chorych i niepełnosprawnych, przedstawiciela lekarzy, przedstawiciela zawodu pielęgniarskiego. Dyrektor oraz krajowy duszpasterz powoływani są i odwoływani przez KEP. Od 2011 roku pełnię funkcję krajowego duszpasterza, zaś od 2018 roku funkcję dyrektora. Środki na realizację celów statutowych ACh mogą pochodzić z: ofiar pieniężnych, zapisów, spadków, darowizn osób fizycznych i prawnych, dotacji oraz innych dochodów, które mogą być pozyskiwane zgodnie z prawem.
Pragnę podziękować wszystkim ofiarodawcom za materialne wsparcie ACh. W skrócie ukazałem treść znowelizowanego Statutu Apostolstwa Chorych. Wyrasta on z tradycji wspólnoty oraz dostosowuje się do obecnych okoliczności naszego życia. Celem nowelizowanych przepisów prawnych jest sprawne funkcjonowanie wspólnoty oraz dalszy jej rozwój. Pragnę podziękować Księżom Biskupom za umożliwienie tego rozwoju, w szczególności, Biskupowi Arturowi Mizińskiemu, Sekretarzowi Generalnemu KEP za koordynowanie prac nad nowelizowanym Statutem, Arcybiskupowi Wiktorowi Skworcowi za podjęcie funkcji Delegata KEP ds. Apostolstwa Chorych i jego dotychczasową pomoc, Biskupowi Ryszardowi Kasynie, Przewodniczącemu Rady Prawnej KEP za analizę prawną Statutu oraz Siostrze Katarzynie Więcek za pomoc i współpracę.
Zobacz całą zawartość numeru ►
